Σήμερα Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ιερομαρτύρων μητροπολιτών, αρχιερέων, κληρικών και λαϊκών που βρήκαν φρικτό θάνατο κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πρόκειται για κινητή εορτή και γιορτάζεται την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου).
Του Σεβ. Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα
Οι μάχες στο Ματζικέρτ (1071) και στο Μυριοκέφαλο (1176), όπου ο στρατός της αυτοκρατορίας μας, της Κωνσταντινουπόλεως, δέχτηκε μεγάλες απώλειες από τους μουσουλμάνους, διαμόρφωσαν νέα πραγματικότητα στην Μικρά Ασία.
Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη ήταν η πρώτη Ελληνίδα φωτογράφος. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μικρά Ασία και στην αρχή της δεκαετίας του ‘20 έφυγε στο εξωτερικό, αναζητώντας την τύχη της. Αρχικά, ήθελε να ασχοληθεί με τη μουσική και τη ζωγραφική, αλλά περνώντας ο καιρός, την κέρδισε η φωτογραφία. Σπούδασε στη Δρέσδη, δίπλα σε κορυφαίους Ευρωπαίους φωτογράφους και επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου μετά τη μικρασιατική καταστροφή βρισκόταν η οικογένεια της.
Στη σημερινή επαρχία Αϊδινίου στην Τουρκία βρίσκεται η Πριήνη, η αρχαία ελληνική πόλη της Ιωνίας στις ακτές της Μικράς Ασίας, που για τους Τούρκους ανασκαφείς είναι η «Πομπηία της Ανατολίας» λόγω του μοναδικού ρυμοτομικού σχεδίου και των καλά διατηρημένων κτηρίων. Είναι, όμως, και η ανασκαφή που τη φετινή ανασκαφική περίοδο επεφύλασσε μια έκπληξη στην ομάδα του καθηγητή Ιμπραχίμ Χακάν Μερτ, καθώς βρέθηκαν ίχνη ναού.
Τιμή και δόξα στους πρόσφυγες του ‘22! Το παρόν κείμενο σκοπεύει να παρουσιάσει την τεράστια συμβολή των Μικρασιατών ψαράδων, με καταγωγή από την Αγία Παρασκευή του Τσεσμέ στην ελληνική αλιεία και οικονομία.
Στο Καστέλλο της Χίου, ακριβώς από τα μικρασιατικά παράλια, οι πρώτοι πρόσφυγες από την Κρήνη έφτασαν το 1922 μετά την Καταστροφή. Ένα από τα κειμήλια που κατάφεραν να διασώσουν ήταν η εικόνα της Αγίας Παρασκευής, που θεωρείται θαυματουργή.
Όταν μιλάμε για τη Σμύρνη, σχεδόν πάντα μεταφερόμαστε νοητά στα ματωμένα χώματα του τόπου που αμαύρωσαν για πάντα τις σελίδες της ελληνικής ιστορίας. Στα 93 χρόνια που συμπληρώνονται από την ολοσχερή καταστροφή, αξίζει να θυμόμαστε πως προηγήθηκαν χρόνια με σεβασμό σε θεσμούς, παραδόσεις, ανεκτίμητες ηθικές αξίες που έσβησαν μαζί με εδάφη και ανθρώπινες ζωές.
Μια λίστα τουλάχιστον ανεκτίμητης ιστορικά και συναισθηματικά αξίας, έχει καταφέρει να φέρει στο φως της δημοσιότητας η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών.
Ένας μακρύς κατάλογος με τα ονόματα, τα πατρώνυμα, το μέρος καταγωγής και τον αριθμό καταγραφής των προσφύγων που ξεριζώθηκαν με τον πιο απάνθρωπο και σκληρό τρόπο από την πατρίδα τους.
Πρόκειται για το ονομαστικό ευρετήριο των προσφύγων με ημερομηνία 1928.
Στην ιστορία πέρασε ο 17ος Παγχιακός Μαθητικός Λογοτεχνικός Διαγωνισμός «Ανδρέας Αξιωτάκης» στη Μνήμη της Μικρασίας, που αποτελεί πλέον θεσμό για τη μαθητική κοινότητα της Χίου.
Ανεκτίμητης αξίας κειμήλια συνεχίζουν να βρίσκουν το δρόμο τους προς το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού το οποίο δημιουργεί σιγά-σιγά τις συλλογές του χάρη και στους πολλούς δωρητές, μικρούς και μεγάλους. Άλλωστε η Επιστημονική Επιτροπή του υπό δημιουργία πολιτιστικού ιδρύματος έχει απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση σε όλα τα μέλη της προσφυγικής κοινότητας, αλλά και σε όσους έχουν στην κατοχή τους κειμήλια και θησαυρούς.
