Back to top

Η Ιερά Μονή του Μεγάλου σπηλαίου

27/10/2018 - 19:40

Η Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου βρίσκεται στα ορεινά Καλάβρυτα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων. Η μορφολογία του εδάφους που είναι κτισμένη η Μονή είναι αυτή που της έδωσε την ονομασία της, με τον τεράστιο βράχο να στέκεται απο πάνω της άγρυπνος φύλακας, ενώ από κάτω απλώνεται η κοιλάδα του Βουραϊκού.

Είναι κτισμένη σε ύψος 924 μέτρων, στη σπηλιά της ρίζας ενός τεράστιου βράχου, βάθους 30 μέτρων, ύψους 60 μέτρων και πλάτους 60 μέτρων.
Η θέση της Μονής είναι εξαιρετική και πλεονεκτική έναντι όποιων την επιβουλεύονταν, με αποτέλεσμα σε όλη την ιστορία της να μην κατακτηθεί από αλλόφυλο.
Το μοναστήρι έχει πάνω από ογδόντα κελλιά χωρισμένα σε ορόφους, με το Καθολικό της Μονής τον ναό της Θεοτόκου να βρίσκεται στον τρίτο όροφο, αγιογραφημένος από τον ιερέα Μανουήλ Ανδρόνο.
Αριστερά του Καθολικού υπάρχει πέρασμα που οδηγεί σε άλλο επίπεδο που είναι κτισμένο το παρεκκλήσι της Οσίας Ευφροσύνης. Κοντά σε αυτό το παρεκκλήσι είναι κτισμένοι τρεις συνεχόμενοι ναϊσκοι: της Αγίας Αικατερίνης, του Οσίου Λουκά του Στειριώτου και των Αγίων Ταξιαρχών, ενώ σε ένα επίπεδο πιο ψηλά από αυτό του Καθολικού υπάρχει παρεκκλήσι των τριών Ταξιαρχών. Πάνω από το μοναστήρι στην κορυφή του βράχου όπου είχαν κτιστεί δύο πύργοι για την άμυνά του, υπάρχουν τα παρεκκλήσια της Αναλήψεως και του Απ. Λουκά.
Κατά την παράδοση το μοναστήρι ιδρύθηκε το 362 μ.Χ. από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο στη θέση που βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς από μια βοσκοπούλα στο βάθος της σπηλιάς εκεί όπου υπάρχει η πηγή. Η εικόνα είναι πλασμένη από κερί και μαστίχα από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
Η Μονή έχει καταστραφεί τέσσερις φορές από πυρκαγιές, το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 πάντοτε όμως διεσώζετο η Αγία Εικόνα με τρόπο θαυμαστό.
Η δράση και γενικότερα η συμβολή του Μεγάλου Σπηλαίου στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης εναντίον του τουρκικού ζυγού έπαιξε σημαντικότατο ρόλο και είναι από τις πιο λαμπρές σελίδες της ιστορίας της Μονής.

Η Εικόνα της Θεοτόκου
Η εικόνα είναι ανάγλυφη πάχους τριών πόντων και παριστά τη Θεοτόκο με το κεφάλι να γέρνει ελαφρά προς τα αριστερά, ενώ στο δεξί της χέρι κρατά το θείο βρέφος. Ο Ιησούς με το αριστερό του χέρι κρατά την Παρθένο, ενώ με το δεξί κρατά το Ευαγγέλιο.
Τα φορέματα ήταν διακοσμημένα με χρυσοκονδυλιές, η καταστροφική πυρκαγιά του 1640, όμως, που έπληξε το μοναστήρι αλλοίωσε το χρώμα και το χρυσό των φορεμάτων και σκούρυνε το πρόσωπο.
Αμφότερα της εικόνας υπάρχουν οι Αρχάγγελοι, ενώ στις τέσσερεις γωνιές τα Σεραφείμ και Χερουβείμ. Το φόντο της εικόνας είναι γεμάτο ανάγλυφες (πιο ελαφρές του αναγλύφου των προσώπων) διακοσμήσεις. Αυτά αποτελούν και την αρχική εικόνα στην οποία κατά διαστήματα προστέθηκαν και άλλα στοιχεία, όπως η μεταλλική επένδυση, τα φωτοστέφανα κ.ά.

Στο Μουσείο της Μονής υπάρχουν πολλά ιερά και εθνικά κειμήλια: εθνικές στολές, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, πολύτιμοι χρυσοί σταυροί με τίμιο ξύλο, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες κ.α. Σε ειδικό παρεκκλήσιο πολλές εικόνες, λειψανοθήκες με οστά πολλών Αγίων και τις κάρες των ιδρυτών της Μονής.

Το μοναστήρι γιορτάζει το δεκαπενταύγουστο στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Στη Μονή αξίζει να δείτε το "Τρύπιο Λιθάρι", άνοιγμα από το οποίο το φως του ήλιου περνά μόνο στις δύο Ισημερίες. Ακόμη την βραχώδη περιοχή "κισωτή" από την οποία τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1943 έριξαν τους πατέρες της Μονής καθώς και πολλούς προσκυνητές και τον πύργο - φρούριο που βρίσκεται στην κορυφή του βράχου του Μεγάλου Σπηλαίου.