Back to top

Γιατί δεν κηδεύονται οι αυτόχειρες; Η θέση της Εκκλησίας για την αυτοκτονία

10/04/2018 - 10:34

Εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια, η Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκει ότι ο αυτόχειρας δεν κηδεύεται, εκτός αν είναι παράφρων, οπότε δεν έχει ορθή επίγνωση των πράξεών του. Όταν τα Κοιμητήρια ανήκαν στην Εκκλησία και όχι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όπως σήμερα, οι αυτόχειρες δεν κηδεύονταν στο Κοιμητήριο, αλλά εν σιωπή εκτός του περιβόλου του.

Αν κάποιος δεν έχει τα λογικά του κι οδηγηθεί στην αυτοκτονία, ο κληρικός επιβάλλεται να ερευνήσει αν πράγματι είναι έτσι, γιατί πολλές φορές οι συγγενείς του αποθανόντος προκειμένου να επιτύχουν την κήδευσή του, λένε ψέμματα. Αν όμως είχε τα λογικά του, δεν αποτελεί δικαιολογία για να αυτοκτονήσει, ότι επηρεάστηκε από άλλους ή λιγοψύχησε από τις δυσκολίες της ζωής. Σε αυτήν την περίπτωση έχει διαπράξει φόνο και μάλιστα του ίδιου του εαυτού του. Ο κληρικός πρέπει να ξεχωρίσει τις δύο αυτές περιπτώσεις, ειδάλλως κινδυνεύει να αμαρτήσει. Επομένως, σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες, η αυτοκτονία αποτελεί θανάσιμο αμάρτημα. Αποτελεί κατάφορη βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος και ο Χριστός είχε εξαγγείλει ξεκάθαρα, ότι η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος δε συγχωρείται ούτε στον παρόντα αιώνα, ούτε στον μέλλοντα. Ως έσχατο μέσο δυσωπήσεως του Θεού και προστασίας των υπόλοιπων μελών της Εκκλησίας η Αγία μας Εκκλησία ορίζει ότι ο αυτόχειρας δεν πρέπει να κηδεύεται. Οι τελετές της Εκκλησίας δεν είναι τυπικά «κοινωνικά γεγονότα» κι ούτε λειτουργούν «μαγικά». Επίσης και οι σωτήριοι για τις ψυχές Ιεροί Κανόνες της, είναι διαχρονικοί και αιώνιοι και δεν προσαρμόζονται στις μόδες των εποχών και στα προσωπικά θελήματα του καθενός. Οι Άγιοι Πατέρες με τη μη κήδευση του αυτόχειρος, δείχνουν πραγματική αγάπη και δεν μπορούν να συμπλεύσουν με την σύγχρονη υποκριτική «αγαπολογία». Δεν είναι όπως πιστεύεται από πολλούς σκληροί, αυστηροί κ.α. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει, δηλαδή δείχνουν ύψιστη αγάπη, για τους εξής λόγους:

Αποτρέπουν από την αμαρτία της βλασφημίας κατά του Αγίου Πνεύματος, η οποία δεν συγχωρείται, χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό και τον κολάζει αιώνια.
Αποτρέπουν τον φόνο και την στέρηση του θεόσδοτου – πολύτιμου δώρου της ζωής, που όσες δυσκολίες και αν συνεπάγεται, όμως παρέχει πάντα πολύτιμο χρόνο μετανοίας προς αιώνια σωτηρία.
Αποτρέπουν τους ηθικούς αυτουργούς-αποδέκτες-υποστηρικτές της αυτοκτονίας. Πως θα υποχρεωθεί να ψάλλει η Εκκλησία: «μακαρία η οδός η πορεύη σήμερον», όταν η πορεία που διάλεξε ο αυτόχειρας μόνο μακαρία ( ευτυχής ) δεν ήταν. Πως θα διαβαστούν προσευχές που θα ηχούν ψεύτικες, φαρισαικές και προκλητικές στα ώτα του Θεού, όπως: «υπέρ αναπαύσεως του κεκοιμημένου δούλου του Θεού…» (αφού ο αυτόχειρας αρνήθηκε τον Κύριό του και το δώρο της ζωής που του χάρισε ), ή «Συ ει η ανάστασις του κεκοιμημένου δούλου Σου…» (αφού ο αυτόχειρας δεν ήθελε τη εν Χριστώ ζωή, θα θέλει την εν Χριστώ ανάστασή του σ’ αυτήν; ), ή «επεπόθησεν η ψυχή μου του επιθυμήσαι τα κρίματά Σου εν παντί καιρώ», ή «αθυμία κατέσχε με από αμαρτωλών των εγκαταλιμπανόντων το νόμο Σου» (αφού παραβλέπουμε τα κρίματα και το νόμο του Θεού και επιθυμούμε να επιβάλλουμε τα δικά μας θελήματα ) κλπ.
Ενδυναμώνουν τους ανθρώπους για την αντιμετώπιση της όποιας δυσκολίας με τρόπους πνευματικούς και σωτήριους! Η αυτοκτονία αντίθετα, είναι οριστικός-αιώνιος όλεθρος και όχι λύση.

Ο πνευματικός λόγος που δεν πρέπει να επιτελείται νεκρώσιμος ακολουθία στον αυτόχειρα είναι ο εξής:
Η κοινωνική περιφρόνηση του νεκρού, εμπεριέχει σιωπηλή προσευχή και ταπείνωση, οι οποίες έλκουν το έλεος του Θεού. Ακόμη και οι μεταθανάτιες ταπεινώσεις μπορούν να βοηθήσουν την ψυχή στην απολογία της ενώπιον του Θεού. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες Αγίων, Πατέρων, Γερόντων, όπου ζητούσαν να μην τους θάψουν με τιμές, να τους πετάξουν, να τους καταφρονήσουν, να τους αφήσουν να τους φάνε τα άγρια ζώα ή να τους θάψουν σε άγνωστες τοποθεσίες, προκειμένου και μετά το θάνατό τους να παραμείνουν «εν ταπεινώσει» κι έτσι, να «ζητιανέψουν» περισσότερο έλεος και αγάπη από τον Φιλάνθρωπο, Ελεήμονα και Οικτίρμονα Θεό! Και ήταν Άγιοι!
Ένας μακαριστός Αγιορείτης Γέροντας, ο π. Άνθιμος Αγιαννανίτης, όταν ρωτήθηκε από συγγενείς ενός νεαρού αυτόχειρα, αν πρέπει να μνημονεύεται στη λειτουργία (για κηδεία ούτε συζήτηση βέβαια) απάντησε: «Να μην τον μνημονεύουμε στη Λειτουργία. Είναι καλύτερα για την ψυχή του. Όταν δεί ο Πολυέλεος ότι δεν τον τιμάμε, θα τον ελεήσει ο Ίδιος, ενώ όταν εμείς τον τιμάμε, δεν θα τον ελεήσει Αυτός…».