Κοσμάς και Δαμιανός: Πολλοί Άγιοι έχουν το προσωνύμιο Άγιοι Ανάργυροι, διότι πολλοί Άγιοι είχαν σπουδάσει Ιατρική και προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε όλους όσοι την είχαν ανάγκη, χωρίς χρήματα, δίνοντας και από τα δικά τους χρήματα και όχι μόνο σε Χριστιανούς. Οι δύο πιο γνωστές δυάδες Αγίων-ιατρών είναι τα αδέλφια Κοσμάς και Δαμιανός.
Η εκκλησία μας γιορτάζει τους Κοσμά και Δαμιανό, τους μεν Ρωμαίους την 1η Ιουλίου, τους δε Ασιάτες την 1η Νοεμβρίου. Οι Άγιοι Ανάργυροι, οι Ρωμαίοι, ήταν αδέλφια, γνωστοί σε όλη τη Ρώμη για τη φιλανθρωπία τους και την ανιδιοτελή προσφορά τους προς φτωχούς και πλούσιους.
Οι Κοσμάς και Δαμιανός, οι Ασιάτες έζησαν διδάσκοντας τον λόγο του Θεού και προσφέροντας τις ιατρικές τους συμβουλές. Υπάρχουν στο Ορθόδοξο εορτολόγιο και αρκετοί άλλοι, όπως οι Κύρος και Ιωάννης, Σαμψών και Διομήδης, Μώκιος και Ανίκητος, Θαλλελαίος και Τρύφων κ.λ.π.
Γιατί ονομάζονται Ανάργυροι;
Ανάργυροι ονομάζονται επειδή δεν αγαπούσαν τα αργύρια, δεν ήσαν φιλάργυροι, η καρδιά τους δεν ήταν προσκολλημένη στα υλικά αγαθά και προσέφεραν τις ιατρικές τους υπηρεσίες αφιλοκερδώς.
Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός, που εορτάζουν την 1η Νοεμβρίου, ήσαν αδέρφια και κατάγονταν, όπως προαναφέραμε, από την Ασία. Γεννήθηκαν στην Συρία και πέθαναν το 303 στις Αιγές της Κιλικίας. Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός είχαν γονείς ευσεβείς. Ο πατέρας τους όμως πέθανε όταν οι Άγιοι ήσαν σε μικρή ηλικία και τη φροντίδα τους ανέλαβε εξ ολοκλήρου η μητέρα τους, η (επίσης) Αγία Θεοδότη, η οποία τους γαλούχησε με τα νάματα της Εκκλησίας και τους δίδαξε την αγάπη προς τον Θεό και τον άνθρωπο.
Η Αγία Θεοδότη πρέπει να αποτελεί το πρότυπο κάθε μητέρας που θέλει τα παιδιά της να προκόψουν. Αλλά προκοπή δεν νοείται χωρίς την αγάπη, την ανιδιοτελή αγάπη προς όλους τους ανθρώπους αδιακρίτως.
Για να αγαπά όμως κανείς αληθινά τους ανθρώπους πρέπει πρώτα να αγαπά τον Θεό, επειδή η αληθινή αγάπη είναι δώρο του Θεού.