Έπειτα από αρκετές διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών για τουλάχιστον τρία χρόνια επετεύχθη η συμφωνία του Συμβουλίου με τους ευρωβουλευτές, η οποία θα δινει το δικαίωμα στην Ε.Ε. να έχει πρώτη φορά πλήρη νομοθεσία για το άσυλο και τη μετανάστευση.
Οι πέντε νέοι κανονισμοί του λεγόμενου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο αφορούν όλα τα στάδια της διαδικασίας, από τον έλεγχο των παράτυπων μεταναστών κατά την άφιξή τους στην Ε.Ε., τη λήψη βιομετρικών δεδομένων, την υποβολή και διεκπεραίωση αιτήσεων ασύλου, τους κανόνες για καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για το χειρισμό μιας αίτησης και την αλληλεγγύη στο χειρισμό καταστάσεων κρίσης.
Αλληλεγγύη στις χώρες της «πρώτης γραμμής»
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο νέος κανονισμός διαχείρισης ασύλου και μετανάστευσης προβλέπει υποχρεωτική αλληλεγγύη για τις χώρες της ΕΕ που αναγνωρίζεται ότι βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση. Συγκεκριμένα για να αντιμετωπιστεί η ξαφνική αύξηση των αφίξεων, ο κανονισμός για την κρίση και την ανωτέρα βία θεσπίζει έναν μηχανισμό για τη διασφάλιση της αλληλεγγύης και τα μέτρα για την υποστήριξη των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν μια εξαιρετική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών που οδηγεί στην κατάρρευση του εθνικού συστήματος ασύλου.
Αναφορικά με την αλληλεγγύη που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις χώρες της λεγόμενης πρώτης γραμμής στην είσοδο μεταναστών, όπως η Ελλάδα, η νέα νομοθεσία προβλέπει ότι όταν ένα κράτος μέλος αντιμετωπίζει μια κατάσταση κρίσης μπορεί να ζητήσει εισφορές αλληλεγγύης από άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτές οι συνεισφορές θα έχουν τη μορφή είτε μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο από το πιεζόμενο κράτος μέλος σε συνεισφέροντα κράτη μέλη, είτε οικονομικές συνεισφορές ή άλλα εναλλακτικά μέτρα αλληλεγγύης
Το κείμενο καθορίζει επίσης νέα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία ένα κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας (πρώην κανόνες του Δουβλίνου).