Η ιστορία με τα ματωμένα διαμάντια ξεκίνησε από εκεί απ' όπου ξεκίνησε και η ιστορία της ανθρωπότητας. Από τη Μαύρη Ηπειρο.
Τα αδαμαντωρυχεία της Αφρικής χρησιμοποιήθηκαν ως μέσον παράνομου πλουτισμού διεφθαρμένων πολιτικών, στήριξης δικτατοριών και απολυταρχικών καθεστώτων και χρηματοδότησης πολέμων, εμφυλίων σπαραγμών, ακόμη και γενοκτονιών. Η ιστορία των ματωμένων διαμαντιών λίγο πολύ συνοψίζει τη ματωμένη πτυχή της ίδιας της Ιστορίας του Ανθρώπου. Τα λαμπερά, επεξεργασμένα διαμαντικά είναι ο καλύτερος φίλος των κοριτσιών. Μέρος από τα διαμάντια που καταλήγουν στα πολυτελή κοσμηματοπωλεία είναι «βρώμικα», βγαλμένα με αίμα και προορισμένα για νέες αιματοχυσίες. Αυτά δεν είναι ο καλύτερος φίλος του Ανθρώπου.
Αγοράζεις ένα διαμαντένιο δαχτυλίδι για τη φίλη σου. Είναι πιθανόν τα λεφτά που πληρώνεις να χρησιμοποιηθούν για να αγοραστούν όπλα και πυρομαχικά που θα αφαιρέσουν ανθρώπινες ζωές. Είναι πιθανόν τα λεφτά σου να στηρίξουν καθεστώτα που θα αφαιρέσουν δικαιώματα και ελευθερίες από ανθρώπινες ζωές. Είναι ακόμη πιθανόν τα λεφτά σου να καταλήξουν σε κρυφούς τραπεζικούς λογαριασμούς διεφθαρμένων πολιτικών, εγκληματιών πολέμου και πολεμοκάπηλων στρατιωτικών.
Υπολογίζεται ότι από τον παγκόσμιο τζίρο της βιομηχανίας διαμαντιών το 4-15% προέρχεται από τα «βρώμικα». Δύο διεθνείς οργανισμοί έχουν αναλάβει την καταπολέμηση του φαινομένου. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Σχήμα Πιστοποίησης της Διαδικασίας του Κίμπερλι. Το τελευταίο ιδρύθηκε πριν από 8 χρόνια, μετά τις αιματηρές συγκρούσεις στη Δυτική Αφρική, χρηματοδοτημένες από ματωμένα διαμάντια, και στηρίζεται από τον ΟΗΕ. Στον οργανισμό αυτό συμμετέχουν 75 χώρες, που ενέχονται στην εξόρυξη, επεξεργασία και εμπορία διαμαντιών, και ο ίδιος ισχυρίζεται ότι πλέον ελέγχει το 99% της παγκόσμιας βιομηχανίας ακατέργαστων διαμαντιών.
Αν ήταν όμως έτσι, η υπόθεση των βρώμικων διαμαντιών θα είχε σε σημαντικό βαθμό ξεβρωμίσει. Ομως εντός του οργανισμού δρουν αντικρουόμενα συμφέροντα, πολιτικές διαμάχες και γεωπολιτικές αντιζηλίες, με αποτέλεσμα οι αποφάσεις του να είναι συχνά αμφίβολες και η αποτελεσματικότητά του αμφισβητήσιμη.
Παράδειγμα το αιμοσταγές καθεστώς Μουγκάμπε στη Ζιμπάμπουε. Τα περιβόητα αδαμαντωρυχεία της περιοχής Μαράνγκε λειτουργούν υπό ασφυκτικό στρατιωτικό και κυβερνητικό έλεγχο. Σύμφωνα με έκθεση του Παρατηρητηρίου, οι εργάτες και οι κάτοικοι της περιοχής ζουν σε άθλιες συνθήκες. Τα έσοδα από τα διαμάντια λυμαίνονται στρατιωτικοί, εταιρείες διορισμένες από την κυβέρνηση και βέβαια αξιωματούχοι του στενού κύκλου του προέδρου Ρόμπερτ Μουγκάμπε.
Ο χώρος των αδαμαντωρυχείων βέβαια δεν είναι προσβάσιμος από επισκέπτες και τουρίστες. Ανθρωποι του Παρατηρητηρίου όμως διείσδυσαν στην περιοχή και έγιναν μάρτυρες θηριωδιών. Φόνοι και βασανιστήρια από τις Αρχές και υποχρεωτική εργασία υπό άθλιες συνθήκες. Καταναγκαστικά έργα δηλαδή που συχνά περιλαμβάνουν και παιδιά.
Και όμως η Διαδικασία του Κίμπερλι αποφάσισε το 2009 να μη λάβει μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε, ούτε να απαγορεύσει την εμπορία των ματωμένων διαμαντιών. Πλάκα έχει η δικαιολογία που επικαλέστηκαν: σύμφωνα με τον ορισμό που υιοθετεί ο οργανισμός, ματωμένα διαμάντια είναι εκείνα που εξορύσσονται από κακοποιούς ανταρτικές ομάδες και όχι από κακοποιούς κυβερνήσεις! Βλέπετε, τα μέλη Ναμίμπια, Ρωσία και Ν. Αφρική υποστηρίζουν το καθεστώς Μουγκάμπε. Ετσι λοιπόν τα ματωμένα διαμάντια του κ. προέδρου εξακολουθούν να βρίσκουν το δρόμο τους προς τα κοσμηματοπωλεία του πολιτισμένου κόσμου.
Ιδού ένα σύντομος απολογισμός σφαγών χρηματοδοτημένων από τα «ματωμένα»: Στη Σιέρα Λεόνε, ο δεκαετής εμφύλιος κόστισε 50.000 ζωές και μισό εκατομμύριο πρόσφυγες. Στην Αγκόλα, ο εμφύλιος άφησε μισό εκατομμύριο νεκρούς και 86.000 ανάπηρους. Στη Δημοκρατία του Κονγκό οι συγκρούσεις ώς τώρα έχουν προκαλέσει 2,5 εκατ. θανάτους και εκατομμύρια πρόσφυγες.
Στην επόμενη επίσκεψή σας στο κοσμηματοπωλείο προσέξτε τι χρώμα θα έχουν τα χέρια σας, μετά την απομάκρυνσή σας από το ταμείο. *