Back to top

Τι γιόρταζαν στη μεγαλη γιορτή των Ανθεστηρίων οι αρχαίοι Αθηναίοι

24/07/2018 - 20:48

Τα Ανθεστήρια ήταν μεγάλη ετήσια γιορτή τελούμενη στην Αττική και σε πολλές πόλεις στα τέλη Φεβρουαρίου. Διαρκούσε τρεις μέρες, κατά τις οποίες οι Αθηναίοι δοκίμαζαν το κρασί της νέας χρονιάς μέσα σε μα ενθουσιώδη ατμόσφαιρα. Οι τρεις μέρες αποκαλούνταν αντίστοιχα Πιθοιγία, Χόες και Χύτροι. 

Την Πιθοιγία, τα δοχεία κρασιού ανοίγονταν για πρώτη φορά. Ο κόσμος μαζεύονταν στο Λιμναίο, το ιερό του Διονύσου στη βορειοδυτική πλευρά της Ακρόπολης. Ένα μέρος από το κρασί προσφερόταν ως σπονδή, για να απελευθερωθεί από το ταμπού και η χρήση του να είναι ευεργετική και αβλαβής.   

Οι Χόες ήταν φυσική συνέχεια της πρώτης μέρας. Αφότου το κρασί λυτρώθηκε από το ταμπού, ήταν έτοιμο για το συμπόσιο. Καθένας έπαιρνε μια κούπα κρασί και γινόταν ένας αγώνας πόσης. Η οινοποσία γινόταν σιωπηρά. Έπειτα στεφάνωναν την κούπα με μια γιρλάντα και την πήγαιναν στην ιέρεια στο ναό του Διονύσου. Το Λιμναίο άνοιγε μόνο την ημέρα των Χοών. Παρά το γλέντι όμως και την πανηγυρική οινοποσία, αυτή η μέρα ήταν μιαρή. Στο τέλος της ημέρας και παραμονή της τρίτης, ανέβαιναν από τον Άδη οι ψυχές των νεκρών. Για να προστατευτούν, άλειφαν τις πόρτες των σπιτιών τους με πίσσα και μασούσαν ραμνό, ένα αποτρεπτικό φυτό.

Οι Χύτροι ήταν πήλινα αγγεία με μαγειρεμένους σπόρους. Η κεντρική τελετουργία την ημέρα αυτή ήταν το βράσιμο μιας πανσπερμίας από κάθε είδους σπόρους. Αλλά από τη χύτρα κανένας δε δοκίμαζε. Η πανσπερμία ήταν αφιερωμένη ολόκληρη στις χθόνιες δυνάμεις και συγκεκριμένα στο χθόνιο Ερμή, τον Ερμή του Κάτω Κόσμου. 

Εκτός από την οινοποσία τη μέρα των Χοών, γίνονταν και η ιδιαίτερη τελετή του Ιερού Γάμου. Κατά την τελετή αυτή, γινόταν είσοδος του θεού Διονύσου στην πόλη και ο γάμος του με τη σύζυγο του άρχοντα-βασιλιά. Ο άρχοντας-βασιλιάς υποκρινόταν το θεό και έμπαινε στην πόλη πάνω σε τροχοφόρο άρμα με σχήμα καραβιού. Πήγαινε στο ιερό του Διονύσου για να συναντήσει τη βασίλισσα. Τη βασίλισσα συνόδευαν δεκατέσσερις γυναίκες, οι Γεραρές, τις οποίες είχε επιλέξει ο ίδιος ο βασιλιάς και όταν η νύφη έμπαινε στο ιερό, τελούσαν κάποιες απόρρητες ιερουργίες στους δεκατέσσερις βωμούς του θεού μέσα στο ιερό. Από το Λιμναίο ιερό του Διονύσου το ζευγάρι πήγαινε στο Βουκόλειο δίπλα στο Πρυτανείο όπου τελούνταν ο Ιερός Γάμος.