Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ήταν ήδη ένας παγκοσμίου φήμης φυσικός, όταν το FBI ξεκίνησε να δημιουργεί τον μυστικό φάκελο, τον Δεκέμβρη του 1932.
Ο ίδιος και η σύζυγός του Έλσα, είχαν μόλις μετακομίσει στις ΗΠΑ από την πατρίδα τους τη Γερμανία και ο Αϊνστάιν ήταν ήδη πολύ δραστήριος στα κοινωνικά ζητήματα της εποχής του, με δημόσιες δηλώσεις κατά του ρατσισμού και του εθνικισμού.
Το FBI δεν «φακέλωνε» απλώς τον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Είχε ολόκληρο αρχείο για εκείνον: 1.400 σελίδων.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δεν ήταν απλώς ένας κορυφαίος επιστήμονας κλεισμένος στη «φούσκα» των νόμων την φυσικής. Ήταν ένας άνθρωπος που έπαιρνε ανοιχτά θέση και μιλούσε εναντίον του ρατσισμού, του εθνικισμού και των πυρηνικών όπλων. Χρησιμοποίησε τη φήμη του για να θέσει πλήθος κοινωνικών ζητημάτων που αφορούσαν την εποχή του. Και γι’ αυτό μπήκε στο μάτι του Έντγκαρ Χούβερ.
Ο Χούβερ ήταν βαθιά καχύποπτος με τον ακτιβισμό του Αϊνστάιν. Τον θεωρούσε «πιθανόν κομμουνιστή» και σίγουρα «ακραίο ριζοσπάστη». Εξάλλου ο Χούβερ, λίγο πριν την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ είχε ηγηθεί μιας «σταυροφορίας» για να εμποδίσει τον Αϊνστάιν και τη γυναίκα του να διαφύγουν από την Γερμανία για τις ΗΠΑ.
Μέχρι τη στιγμή του θανάτου του Αϊνστάιν στις 18 Απριλίου του 1955, ο φάκελός του στο FBI μετρούσε 1.427 σελίδες.
Ανάκριση στην αμερικανική πρεσβεία
Ο ίδιος ο Αϊνστάιν μάλλον θα γελούσε δυνατά με αυτούς τους χαρακτηρισμούς, αν τους γνώριζε, καθώς είχε ακούσει πολύ χειρότερα από τους Ναζί στη Γερμανία, γράφει το National Geographic. Εξάλλου δεν εκφοβιζόταν καθόλου από τη γραφειοκρατία. «Ο απερίσκεπτος σεβασμός για την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας», είπε το 1901.
Η στάση του Αϊνστάιν θεωρούνταν προκλητική κατά τα εφηβικά του χρόνια στη Γερμανία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τον διώξουν από το γυμνάσιο στην ηλικία των 15 ετών. Μετά από αυτό, εκείνος παραιτήθηκε της γερμανικής του ιθαγένειας, σε ηλικία 17 ετών. Δεν ήθελε να έχει πια καμία σχέση με τα αυταρχικά σχολεία της Γερμανίας και τον ανεξέλεγκτο μιλιταρισμό, τον οποίο απεχθανόταν.
Αντ’ αυτού παρακολούθησε μαθήματα στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης στην Ελβετία, έγινε Ελβετός πολίτης και αφού αποφοίτησε πήγε να εργαστεί στο ελβετικό γραφείο ευρεσιτεχνιών στη Βέρνη, όπου δημιούργησε το επαναστατικό έργο του: τη θεωρία της σχετικότητας και την κβαντική θεωρία το 1905. Υπενθυμίζεται ότι το 2016 ανακαλύφθηκαν τα βαρυτικά κύματα, ένα φαινόμενο που ο Αϊνστάιν είχε προβλέψει πριν από 100 χρόνια. Οι θεωρίες του Αϊνστάιν διαμόρφωσαν την κατανόησή μας για το σύμπαν μέχρι σήμερα.
Ο Αϊνστάιν δεν επέστρεψε στη Γερμανία παρά τον Απρίλιο του 1914, όταν τα επιτεύγματά του τον οδήγησαν σε ένα ραντεβού με το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Εκεί συνέχισε να αναπτύσσει τις ιδέες του αναφορικά με τη σχετικότητα και τη βαρύτητα, θεωρία που επιβεβαιώθηκε θεαματικά το 1919 από τις παρατηρήσεις της ηλιακής έκλειψης. Το ναζιστικό κόμμα σύντομα κατήγγειλε τη θεωρία της σχετικότητας ως «εβραϊκή διαστροφή» – πρόκειται για την χρήση των «ψευδών ειδήσεων» κατά το 1920 με μοναδικό σκοπό την δημιουργία προκαταλήψεων και σπίλωσης των ανθρώπων – και ο Αϊνστάιν άρχισε να δέχεται τόσες πολλές ανώνυμες απειλές κατά της ζωής του που απέφευγε ακόμη και να περπατά μόνος. Αλλά οι απειλές δεν τον πτόησαν.
Αντ’ αυτού, χρησιμοποίησε κατ' επανάληψη την τεράστια φήμη του για να μιλήσει εναντίον κάθε είδους αδικίας στον κόσμο. «Η σιωπή, ως πρόσωπο του κακού, θα με έκανε να αισθάνομαι ένοχος και συνένοχος» είπε κάποτε.