Back to top

2 Απριλίου 1982: Η απόβαση της Αργεντινής στα νησιά Φώκλαντ...Η αντίδραση της Βρετανίας..

02/04/2020 - 20:52

Η Αργεντινή εισβάλει και καταλαμβάνει τα νησιά Φώκλαντς (ή Φώλκλαντ ή Μαλβίνες). Αργεντινοί πεζοναύτες αποβιβάζονται σχεδόν ταυτόχρονα από το αντιτορπιλικό Santisima Trinidad και το αποβατικό San Antonio σε παραλίες που έχουν σημάνει βατραχάνθρωποι που βγήκαν από το υποβρύχιο Santa Fe.

Οι νήσοι Falkland (κατά τις αγγλικές πηγές, στα ελληνικά έχει επικρατήσει να λέγονται Φώκλαντ) βρίσκονται στον Νότιο Ατλαντικό. Πρόκειται για μια συστάδα νήσων με χαμηλή ως ανύπαρκτη βλάστηση, ισχυρά ρεύματα και σκληρό Χειμώνα, που βρίσκονται 480 χλμ. περίπου από τις ακτές της Αργεντινής. Κατά καιρούς κατοικήθηκαν από Γάλλους, Ισπανούς, Αργεντίνους και Βρετανούς αλλά τον 15ο αιώνα, οι Βρετανοί που αποβιβάστηκαν τα βρήκαν έρημα και τα διεκδίκησαν, όπως διεκδίκησαν όλοι οι θαλασσοπόροι της εποχής ακατοίκητα νησιά των ωκεανών που θα λειτουργούσαν σαν ενδιάμεσοι σταθμοί για να προμηθεύονται τα ξύλινα πλοία φρέσκο νερό, τροφή, ξυλεία, κυνήγι και ένα απάγκιο μέρος για να προφυλαχθούν από τον καιρό. Το 1833 τα προσάρτησαν επίσημα και οργανώθηκε μόνιμη εγκατάσταση που το 1980 αριθμούσε 1,800 περίπου κατοίκους, ασχολούμενους με τη γεωργία, τη κτηνοτροφία και την αλιεία.

Οι διεκδικήσεις της Αργεντινής τοποθετούνται σχεδόν με την ανακήρυξη της χώρας ως ανεξάρτητο κράτος, στις αρχές του 19ου αιώνα. Αν και δεν υπήρχε κάποια στρατηγική σημασία ή πλούτος, οι Αργεντινοί έπλασαν την ιστορία της κατάληψης των νησιών από τους αποικιοκράτες και το 1832 οργάνωσαν μια εξέγερση στα νησιά που προκάλεσε την βρετανική επέμβαση το επόμενο έτος.

Το 1982, η δικτατορική κυβέρνηση της Αργεντινής θέλοντας να δώσει μια διέξοδο στη λαϊκή δυσαρέσκεια από την κακή οικονομική κατάσταση (το 1980 ήταν περίοδος παγκόσμιας κρίσης στην οικονομία), επέλεξε να διεκδικήσει τα νησιά (islas Malvinas όπως τα αποκαλούσαν) από μια Βρετανία που ήταν βυθισμένη και αυτή σε μεγάλα οικονομικά προβλήματα και κοινωνικό διχασμό. Στις 19 Μαρτίου,  Ομάδα Αργεντινών εργατών, στους οποίους έχουν διεισδύσει Αργεντινοί πεζοναύτες, υψώνουν την Αργεντινή σημαία σε χώρο ανακύκλωσης μετάλλου σκραπ στη Νότια Γεωργία. Είναι το πρελούδιο της κρίσης.

Την 2α Απριλίου, 600 περίπου Αργεντινοί πεζοναύτες (και βοηθητικοί) θα συγκρουστούν με τους 100 περίπου Βρετανούς υπερασπιστές (δύο διμοιρίες πεζοναυτών-σε φάση αντικατάστασης της φρουράς συν 11 ναύτες και 30-40 πολιτοφύλακες). Μετά από μια σύντομη μάχη, οι Βρετανοί θα παραδοθούν. Η τηλεοπτική εικόνα Βρετανών στρατιωτών να παραδίδονται σε ξένους στρατιώτες σόκαρε την βρετανική κοινή γνώμη και η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ έλαβε την απόφαση οργάνωσης ναυτικής εκστρατείας για την ανακατάληψη των νήσων

Ανεξάρτητα από τις πολεμικές επιχειρήσεις, ο πόλεμος του 1982 προσέφερε μια σειρά ηθικά διλήμματα. Σε μια εποχή που ο κόσμος ήταν σαφώς χωρισμένος σε ανατολικούς και δυτικούς, στα Φωκλαντ συγκρούστηκαν δύο δυτικές δυνάμεις και αυτό ήταν κάτι που δεν το περίμενε κανείς (όπως κανείς δεν περίμενε να συγκρουστούν οι Έλληνες με τους Τούρκους 8 χρόνια νωρίτερα) και πολλά πράγματα δεν προβλέπονταν.

Σαν μάθημα διεθνούς πολιτικής, η σύγκρουση στα Φώκλαντ προσφέρει κάτι ασυνήθιστο: αντί να συνδεθούμε αυτόματα με το συναισθηματικό “κόκκινοι-μπλε” και να πάρουμε αμέσως το μέρος των “μπλε”, βλέπουμε σημεία ταύτισης και με τα δύο μέρη. Αυτό, συν το γεγονός ότι η σύγκρουση ήταν στην άλλη άκρη του κόσμου, μας κάνει να είμαστε κάπως πιο αντικειμενικοί. Ποιός είναι ο επιτιθέμενος και ποιός ο αμυνόμενος; Ποιός έχει ιστορικά δικαιώματα και ποιός όχι; Έχει μεγαλύτερη σημασία η γεωγραφική ένταξη των νησιών στη σφαίρα επιρροής ή η ιστορία και η κουλτούρα του πληθυσμού που τα κατοικούν;