Η εσπευσμένη απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από τη βορειοανατολική Συρία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια «φάση νέου και συνεχιζόμενου χάους στη Συρία» εκτιμά ο γεωπολιτικός αναλυτής και ειδικός σύμβουλος της Διπλωματικής Ακαδημίας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζον Συτιλίδης.
Όπως μάλιστα υπενθυμίζει, η απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων εναρμονίζεται με την πάγια θέση του Ντόναλντ Τραμπ για την ανάγκη απεμπλοκής των ΗΠΑ από τους «ατελείωτους πολέμους» στη Μέση Ανατολή. Παρ’ όλα αυτά όμως αναγνωρίζει ότι η συγκεκριμένη απόφαση στέλνει λάθος μηνύματα τόσο στους φίλους όσο και στους γεωπολιτικούς αντιπάλους της Ουάσινγκτον.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Τζον Συτιλίδη στον ανταποκριτή του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην Ουάσινγκτον, Πέτρο Κασφίκη.
Η τουρκική εισβολή στη Συρία φαίνεται ότι ανοίγει τον ασκό του Αιόλου και δημιουργεί μια νέα κατανομή ισορροπιών. Ποιες είναι οι γεωπολιτικές συνέπειες και τα νέα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή;
Βρισκόμαστε δυστυχώς αντιμέτωποι με μια πολύ περίπλοκη και επικίνδυνη κατάσταση, ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης. Νομίζω ότι έγιναν κάποιες πολύ άστοχες εισηγήσεις στον Λευκό Οίκο σχετικά με την απότομη απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων, η παρουσία των οποίων λειτουργούσε αποτρεπτικά εναντίον μιας τουρκικής επίθεσης σε μια περιοχή που έχει προστατευθεί ίσως από τον καλύτερό μας σύμμαχο στη Συρία, τις συριακές κουρδικές δυνάμεις. Επομένως ενδέχεται να εισέλθουμε σε μια φάση νέου και συνεχιζόμενου χάους στη Συρία. Η ιδέα να ξεριζωθούν δύο εκατομμύρια πρόσφυγες για να τοποθετηθούν σε περιοχές της Συρίας, όπου δεν ανήκουν δημογραφικά, είναι ιδιαίτερα προβληματική τόσο για τους πρόσφυγες αλλά και για την ίδια την Τουρκία, τους Κούρδους και τις άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που ενδέχεται να επέμβουν εναντίον αυτής της απόφασης.
Νομίζω, λοιπόν, ότι θα δούμε να αναδύονται πολλά νέα προβλήματα ως αποτέλεσμα αυτής της χαοτικής εισβολής σε μια ήδη πολύ προβληματική και πολύπλοκη περιοχή.
Ποιο είναι το μήνυμα που εκπέμπει στους συμμάχους η απόφαση για την απόσυρση των στρατευμάτων από τη βορειοανατολική Συρία; Πιστεύτε ότι θα υπονομεύσει τη μελλοντική δυνατότητα της Ουάσινγκτον να αναζητήσει περιφερειακούς εταίρους και συμμάχους;
Νομίζω ότι στέλνει σαφώς ένα λάθος μήνυμα, καθώς παρουσιάζει τις ΗΠΑ ως έναν αναξιόπιστο εταίρο. Υπονοεί δηλαδή ότι οι στρατιώτες μας μπορεί να πολεμήσουν ώμο με ώμο με τους στρατιώτες σας, αλλά όταν ληφθεί μια πολιτική απόφαση, οι στρατιώτες μας θα αποσυρθούν και θα αφήσουν τους συμμάχους μας να αντιμετωπίσουν έναν συντριπτικά πιο ισχυρό εχθρό, όπως συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση με τις κουρδικές δυνάμεις της Συρίας.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι στέλνουμε ένα πολύ προβληματικό μήνυμα στους πιθανούς και μελλοντικούς συμμάχους μας σε πολλές άλλες δύσκολες γεωπολιτικά περιοχές ανά τον κόσμο. Επίσης, νομίζω ότι είναι μια απόφαση που έχει δημιουργήσει μεγάλη ανησυχία στους συμμάχους μας στην περιοχή. Για παράδειγμα, οι Ισραηλινοί έχουν ήδη ταχθεί εναντίον αυτής της απόφασης και επιδιώκουν να παράσχουν οικονομική αλλά και στρατιωτική στήριξη στους Κούρδους, με τους οποίους έχουν αναπτύξει στρατιωτικούς και πολιτικούς δεσμούς τα τελευταία χρόνια. Επομένως, νομίζω ότι δημιουργείται ένα προηγούμενο το οποίο θα βλάψει τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ και της Δύσης σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Ένας από τους βασικούς στόχους της Στρατηγικής Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ είναι η αναχαίτιση του Ιράν. Πιστεύετε ότι η Τεχεράνη βρίσκεται πλέον στο τραπέζι των κερδισμένων μετά τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία;
Όσον αφορά το μέτωπο του Ιράν, νομίζω ότι αυτή η απόφαση [του Λευκού Οίκου] καθίσταται ακόμα πιο προβληματική γιατί πλέον έχουμε μια Συρία της οποίας το μέλλον θα αποφασιστεί από τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία. Μάλιστα το Ιράν προσβλέπει στην ήττα των Κούρδων, όχι όμως γιατί θέλει να βοηθήσει την Τουρκία, με την οποία είναι αντίπαλος στην περιοχή, αλλά γιατί το Ιράν αντιμετωπίζει ένα δικό του κουρδικό ζήτημα, το οποίο θέλει να εξαλείψει. Επομένως, το συμφέρον του Ιράν είναι να νικήσει η Τουρκία τους Κούρδους, να αποσυρθούν οι αμερικανικές δυνάμεις και στην πορεία οι ΗΠΑ να εμφανιστούν ως ένας λιγότερο αξιόπιστος σύμμαχος. Αυτά τα δεδομένα δίνουν στο Ιράν την ευκαιρία να χτίσει μια γέφυρα που θα εκτείνεται από το βορειοδυτικό Ιράν μέσω του νότιου Ιράκ, το οποίο είναι μια περιοχή που κατοικείται κυρίως από σιίτες, και θα καταλήγει στη νότια Συρία με στόχο να δημιουργήσει ένα προγεφύρωμα στη Μεσόγειο που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στη βάση που ήδη χτίζεται στα Υψίπεδα του Γκολάν.
Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα για ένα δεύτερο μέτωπο εναντίον του Ισραήλ από πληρεξούσιες ιρανικές δυνάμεις στη Συρία και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο.
Λέγεται ότι ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ είχε ρωτήσει ποιόν πρέπει να καλέσει για να μιλήσει με την Ευρώπη. Σήμερα ποιον πρέπει να καλέσει κάποιος για να μιλήσει με την Ουάσινγκτον, καθώς τόσο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ όσο και το Πεντάγωνο δεν φαίνεται να γνώριζαν εκ των προτέρων την απόφαση του προέδρου Τραμπ;
Νομίζω ότι εξαρτάται από το θέμα. Σε πολλά θέματα εξακολουθεί να υπάρχει θεσμικός συντονισμός μεταξύ των υπηρεσιών του υπουργείου Εξωτερικών, του υπουργείου Άμυνας και των υπηρεσιών πληροφοριών. Αλλά, ξεκάθαρα, σε ορισμένα άλλα θέματα ο πρόεδρος λαμβάνει μόνος τις αποφάσεις του. Σε τελική ανάλυση είναι ο αρχηγός της κυβέρνησης και έχει τη συνταγματική εξουσία να λάβει την τελική απόφαση. Συνήθως βέβαια βασίζεται σε μια πιο συναινετική διαδικασία. Ο πρόεδρος Τραμπ αποφάσισε σε ορισμένα ζητήματα να λάβει τις δικές του αποφάσεις, ανεξαρτήτως της συναίνεσης. Και αυτό ακριβώς έγινε μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρόεδρο Ερντογάν.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Πέτρος Κασφίκης