Back to top

Νέο πακέτο οικονομικής στήριξης στην Τουρκιά από την ΕΕ με τη συνδρομή του Μ.Σχοινά και της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν..

15/12/2019 - 16:06
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θεωρεί ως παράνομο και ανυπόστατο το μνημόνιο συναντίληψης Τουρκίας-Λιβύης, ενώ παράλληλα επαναβεβαιώνει τα Συμπεράσματα που αφορούν στις πολιτικές κυρώσεις και τα δρομολογούμενα στοχευμένα μέτρα κατά της Άγκυρας, αναφορικά με τις έκνομες ενέργειες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 Αλλά, όπως πληροφορείται ο «Φ», την ίδια ώρα η νέα Κομισιόν φλερτάρει με ένα νέο πακέτο οικονομικής στήριξης της Άγκυρας για το μεταναστευτικό, το τρίτο στη σειρά, δημιουργώντας την εντύπωση ότι βρίσκεται εκτός κλίματος, ενώ εμφανίζεται ως να μην αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις της στάσης που υιοθετεί, ειδικά κατά το συγκεκριμένο χρονικό σημείο και ενώ η Άγκυρα εμφανίζεται ως δερβέναγας της Μεσογείου και του Αιγαίου, καταργώντας κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το θέμα ενός τρίτου κατά σειρά πακέτου στήριξης της Τουρκίας από την ΕΕ, για το προσφυγικό, ηγέρθη ευθέως από την Άγκυρα κατά την πρόσφατη αποστολή του Αντιπροέδρου της Κομισιόν, Μαργαρίτη Σχοινά, και της Επιτρόπου Ίλβα Γιόχανσον. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι «η Κομισιόν φαίνεται να βλέπει με θετικό φακό μια τέτοια εξέλιξη»... 

Γίνεται κατανοητό ότι τα φλερτ της νέας Κομισιόν και του Ταγίπ Ερντογάν για νέα οικονομική βοήθεια, με φόντο το προσφυγικό, δεν ευνοούνται από τη Λευκωσία. Όχι μόνο λόγω των συνεχιζόμενων έκνομων ενεργειών της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ ή της διοχέτευσης ροών μεταναστών στην Κύπρο και της άρνησης εφαρμογής της Συμφωνίας Επανεισδοχής. Αλλά και γιατί η Λευκωσία, εκ των πραγμάτων και επί της αρχής, δεν μπορεί να εγκρίνει οποιοδήποτε πακέτο βοήθειας προς την Άγκυρα, κάτι άλλωστε που την είχε οδηγήσει να ζητήσει όπως η δική της αναλογική συμβολή κατευθυνθεί προς τους πρόσφυγες του Λιβάνου και της Ιορδανίας, κατά τη δρομολόγηση των πρώτων δύο πακέτων στήριξης της Τουρκίας από την ΕΕ. 
Παρόλα αυτά, η νέα Κομισιόν προτιμά να αλληθωρίζει, κάτι που συνάγεται και από μια σειρά προκλητικών τοποθετήσεων και ενεργειών, δύο μόλις εβδομάδες από τη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του νέου σχήματος, με πρώτο και καλύτερο τον Αντιπρόεδρο, Έλληνα Επίτροπο, Μαργαρίτη Σχοινά: 

 1.Ενώ διεξαγόταν μάχη για την έκδοση των Συμπερασμάτων καταδίκης της Άγκυρας, σε επίπεδο κρατών-μελών, η νέα Κομισιόν φρόντισε να δηλώσει ότι έχει κινητοποιηθεί όλο το ποσό των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ που διατίθεται προς την Τουρκία για το προσφυγικό. Άρα, εξ αντανακλάσεως και αφού όλο το ποσό έχει κινητοποιηθεί, ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι η δήλωση αυτή επιχειρεί να προλειάνει το έδαφος για την «επόμενη κίνηση» της νέας Κομισιόν. Άλλωστε, ο Μαργαρίτης Σχοινάς αισθάνθηκε την ανάγκη να αναφέρει, στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ότι «η ΕΕ συνεχίζει να τιμά τις δεσμεύσεις της και να στηρίζει την υποψήφια χώρα και εταίρο Τουρκία, στη φιλοξενία του μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων στον κόσμο». Και αφού σύμφωνα με τον κ. Σχοινά η νέα Κομισιόν «συνεχίζει», πώς θα μπορούσε κάποιος να αναμένει ότι θα σταματήσει μετά την κινητοποίηση του συνόλου του ποσού των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ;  

 2.Η νέα Κομισιόν της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν επέλεξε εν μέσω των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για την κυπριακή ΑΟΖ και παρά την ομόφωνη απόφαση των «28» για αναστολή όλων των υψηλών πολιτικών διαλόγων, να πραγματοποιήσει αποστολή στην Άγκυρα, πέντε μέρες μόλις μετά την ανάληψη των καθηκόντων της και χωρίς καν να μπει στον κόπο να ενημερώσει τη Λευκωσία, πριν δημοσιοποιηθεί το θέμα. Η αποστολή, της οποίας ηγείτο ο Αντιπρόεδρος, Έλληνας Επίτροπος, Μαργαρίτης Σχοινάς, και συμμετείχε η Επίτροπος Ίλβα Γιόχανσον, ολοκληρώθηκε με γραπτή ανακοίνωση, η οποία δεν αναφέρει λέξη για τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αντίθετα, ο κ. Σχοινάς αναφέρει κάτι άλλο, ενδεικτικό των προθέσεών του: «Η επίσκεψη ήταν μια ευκαιρία να δείξουμε έμπρακτα ότι η Ε.Ε είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τη δέσμευσή της και τη συνεργασία της με την Τουρκία ως βασικό στρατηγικό εταίρο και γείτονα. Η έναρξη του νέου πολιτικού κύκλου στην ΕΕ αποτελεί ευκαιρία για την ανανέωση αυτής της δέσμευσης και η επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε κατά την πρώτη εβδομάδα από την ανάληψη των καθηκόντων της νέας Επιτροπής αποτελεί μαρτυρία γι’ αυτό». 

3.Πέραν της έμπρακτης πιο πάνω «μαρτυρίας» του, ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, κ. Σχοινάς, κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο των «μαρτύρων» - υπερασπιστών του καθεστώτος Ερντογάν, κατά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου. Όπως αναφέρουν πληροφορίες του «Φ», η απότιση φόρου τιμής στο μνημείο απετέλεσε προϋπόθεση που έθεσε ο Ερντογάν για να ανάψει πράσινο φως στην πραγματοποίηση της αποστολής Σχοινά-Γιόχανσον, η οποία δρομολογήθηκε κατόπιν αιτήματος της νέας Κομισιόν. Ο κ. Σχοινάς δεν πήγε πάντως στις τουρκικές φυλακές όπου κρατούνται χιλιάδες άνθρωποι άνευ λόγου και αιτίας, απλώς και μόνο γιατί τάχθηκαν κατά του καθεστώτος Ερντογάν. Ούτε έθεσε θέμα για τις συνθήκες κράτησής τους, οι οποίες σύμφωνα με εκθέσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων είναι τραγικές και παρομοιάζονται σε αρκετές περιπτώσεις με ένα σύγχρονο «Εξπρές του Μεσονυκτίου». 

 4.Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, το διάστημα των 15 ημερών από την ανάληψη καθηκόντων της νέας Κομισιόν, εστιάστηκε στην αποστολή στην Άγκυρα για το μεταναστευτικό και στη γνωστοποίηση της κίνησης του μηδενικού υπολοίπου του λογαριασμού των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, για το προσφυγικό (καθώς όλο το ποσό έχει κινητοποιηθεί). Η μόνη εκ της ηγεσίας της Κομισιόν που είπε «σχεδόν μισή κουβέντα» για τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας ήταν η κ. φον ντερ Λάιεν, η οποία εξήγγειλε ότι θα στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα για το μνημόνιο συναντίληψης Άγκυρας-Τρίπολης. Ωστόσο, το μήνυμα αυτό «προσγειώθηκε» σε μια απλή έκφραση αλληλεγγύης, όπως εύγλωττα διευκρίνισε ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ερίκ Μαμέρ, προκαλώντας αλγεινή εντύπωση. Είπε χαρακτηριστικά ότι το μήνυμα της Προέδρου της Κομισιόν είναι η έκφραση «πλήρους αλληλεγγύης» (complete solidarity), η οποία ούτε κοστίζει, ούτε βεβαίως εξαργυρώνεται στον πολιτικό στίβο, κάτι που γνωρίζει πολύ καλά η Κομισιόν. Όπως βεβαίως, και η Λευκωσία. 

 5Την πρώτη μέρα της ανάληψης των καθηκόντων της και πριν την αποστολή Σχοινά-Γιόχανσον στην Τουρκία, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επέλεξε να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον Ταγίπ Ερντογάν, με πρόσχημα την επικοινωνία με όλους τους ηγέτες των G20. Όπως πληροφορείται ο «Φ», ο κ. Ερντογάν προέβαλε σειρά αιτημάτων, την κ. φον ντερ Λάιεν να υλοποιήσει τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αναφορές περί επανενεργοποίησης της ενταξιακής πορείας της υποψήφιας χώρας και συνεπώς προϋποθέτει το ξεπάγωμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων.
Σημειώνουμε ότι αναφορικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και τα διαπραγματευτικά της κεφάλαια, η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρεί δυνατότητα άσκησης βέτο και συνεπώς δεν εναπόκειται στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ή στον Μαργαρίτη Σχοινά το άνοιγμά τους, ακόμη κι αν το επιθυμούν. 

Κυρώσεις: Ανοικτός ο δρόμος αλλά... 
Τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, 12-13 Δεκεμβρίου, αφήνουν ανοικτό τον δρόμο της Λευκωσίας στη πορεία για συγκεκριμενοποίηση των στοχευμένων μέτρων με ονόματα νομικών οντοτήτων και φυσικών προσώπων που συμμετέχουν ή διαδραματίζουν ρόλο στις έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, προσπάθεια η οποία πάντως δεν θεωρείται απλή υπόθεση.

 

Κάτι άλλωστε που προκύπτει και από δηλώσεις όπως αυτές που έκανε ο ηγέτης της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος τάχθηκε κατά των κυρώσεων και προέτρεψε την Ελλάδα και την Κύπρο να διαχειριστούν μόνες το ζήτημα που προκύπτει με τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας. Τα Συμπεράσματα πάντως, τα οποία προσυπέγραψαν ομόφωνα όλα τα κράτη-μέλη, συντηρούν το πλαίσιο πολιτικών κυρώσεων που λήφθηκαν κατά της Τουρκίας, καθώς και την επιβολή στοχευμένων μέτρων, για τα οποία ήδη έχουν εκδοθεί νομικές πράξεις, εγκαθιδρύοντας το πλαίσιο για πάγωμα περιουσιακών στοιχείων εμπλεκόμενων νομικών οντοτήτων και φυσικών προσώπων, καθώς και την απαγόρευση εισόδου στην ευρωπαϊκή επικράτεια για φυσικά πρόσωπα τρίτων χωρών.

 

Σημειώνεται ότι με παρέμβαση του Προέδρου Αναστασιάδη, το κείμενο των Συμπερασμάτων βελτιώθηκε με εξειδικευμένη αναφορά, ώστε να παραπέμπει στις αποφάσεις που λήφθηκαν, περιλαμβανομένης και της δρομολόγησης στοχευμένων μέτρων. Αναφέρει ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τα προηγούμενα Συμπεράσματά του, της 22ας Μαρτίου και της 20ής Ιουνίου. Επιβεβαιώνει τα Συμπεράσματά του στις 17-18 Οκτωβρίου, αναφορικά με τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου». 
  Παύλος Ξανθούλης, Βρυξέλλες