Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, υπό την ηγεσία του Χαλίφα Χαφτάρ, ανακοίνωσε τη σύσταση ειδικής επιτροπής για την εξέταση και έγκριση της Συμφωνίας Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας που υπεγράφη το 2019 ανάμεσα στην Τουρκία και την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Τρίπολης. Η συμφωνία αυτή δεν είχε αναγνωριστεί έως τώρα από την κυβέρνηση με έδρα το Τομπρούκ, που υποστηρίζεται στρατιωτικά από τον Χαφτάρ. Το τουρκικό μέσο TR Haber κάνει λόγο για «βαρύ πλήγμα» στις ελληνικές διεκδικήσεις, χαρακτηρίζοντας τις ελληνικές θέσεις περί θαλάσσιας δικαιοδοσίας «επεμβατικές και φανταστικές», και υποστηρίζει ότι έρχονταν σε σύγκρουση με το διεθνές δίκαιο. Παρουσιάζει δε την εν λόγω συμφωνία ως δικαίωση της Τουρκίας και της Λιβύης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η εξέλιξη, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία, αλλά εντάσσεται στις προσπάθειες της κυβέρνησης του Τομπρούκ να προσεγγίσει την Άγκυρα τα τελευταία χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες αναμένεται να εγκριθεί και από την πλευρά Χαφτάρ, δίνοντας έτσι στην Τουρκία μια πιο ισχυρή διπλωματική βάση έναντι Ελλάδας και Κύπρου.
Συνάντηση Χαφτάρ–Γκιουλέρ στην Άγκυρα
Η προσέγγιση αυτή επιβεβαιώθηκε και μέσα από την επίσκεψη του αντιστράτηγου Σαντάμ Χαλίφα Χαφτάρ, διοικητή των χερσαίων δυνάμεων του Εθνικού Στρατού της Λιβύης και γιου του Χαλίφα Χαφτάρ, στην Άγκυρα στις 4 Απριλίου. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ τον υποδέχθηκε κατόπιν επίσημης πρόσκλησης του Τούρκου Στρατηγού Σελτσούκ Μπαϊρακτάρογλου, όπως ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας μέσω των λογαριασμών του στα κοινωνικά δίκτυα.
Το ιστορικό της συμφωνίας Τουρκίας–Λιβύης
Η Συμφωνία Οριοθέτησης Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας, η οποία υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου 2019 μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, αποτέλεσε αντικείμενο έντονης διεθνούς αντιπαράθεσης. Σύμφωνα με το TR Haber, η συμφωνία αποσκοπούσε στην προστασία των δικαιωμάτων των δύο κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο και θεωρήθηκε ως απάντηση στις «μονομερείς κινήσεις» της Ελλάδας και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου. Η τουρκική πλευρά παρουσιάζει τη συμφωνία ως μέσο ανάσχεσης των ενεργειών Αθήνας και Λευκωσίας, που χαρακτηρίζει παράνομες και μονομερείς. Υπενθυμίζει, μάλιστα, ότι η Ελλάδα αντέδρασε έντονα, απαιτώντας από τον τότε πρέσβη της Λιβύης στην Αθήνα Μοχάμεντ αλ-Μένφι να αποκαλύψει το περιεχόμενο της συμφωνίας.
Η επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα το 2020
Το 2020 αντιθέτως ο Χαλίφα Χαφτάρ είχε επισκεφθεί μετά... βαϊων και κλάδων την Αθήνα. Είχε μάλιστα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ως... αντίβαρο στη μη πρόσκληση της Ελλάδας στην διάσκεψη του Βερολίνου για την ειρήνευση στη Λιβύη.
Πιθανές επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Η πιθανή έγκριση της συμφωνίας από το μπλοκ Χαφτάρ ανατρέπει το αφήγημα της Αθήνας περί παράνομης και μονομερούς συμφωνίας μεταξύ Άγκυρας και μιας μόνο λιβυκής κυβέρνησης. Σε περίπτωση που το Τομπρούκ την επικυρώσει, τότε η Τουρκία θα μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει τη νομιμοποίηση και των δύο βασικών πολιτικών πόλων της Λιβύης, γεγονός που ενισχύει σημαντικά τις τουρκικές θέσεις στη Μεσόγειο.
Η Ελλάδα έχει περιορίσει τις σχέσεις της με την Ανατολική Λιβύη, ενώ η επικοινωνία με την Τρίπολη παραμένει στα βασικά. Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σχεδιάζει ταξίδι στην Τρίπολη, αν και η τεταμένη κατάσταση λόγω συγκρούσεων και της περιόδου Μπαϊραμιού καθυστερεί την οριστικοποίηση. Ο Έλληνας πρέσβης Ν. Γαριλίδης συναντήθηκε πρόσφατα με τον Λίβυο ομόλογό του Αλ Τάχερ Αλ Μπαούρ για να συζητήσουν τις διμερείς σχέσεις και την πολιτική σταθερότητα.