Στροφή προς την άσκηση αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής και από την Τράπεζα της Αγγλίας, αυξάνοντας τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης για πρώτη φορά έπειτα από μία δεκαετία. Η αύξηση επιτοκίων ανακοινώθηκε την ίδια ημέρα με την απόφαση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να επιλέξει τον Τζερόμ Πάουελ ως τον επόμενο πρόεδρο της Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ, ο οποίος θα αναλάβει το «τιμόνι» της Fed μετά την εκπνοή της θητείας της Τζάνετ Γέλεν, τον Φεβρουάριο του 2018. Η επιλογή του Τζερόμ Πάουελ δεν συνεπάγεται αλλαγή στρατηγικής, καθώς ο 64χρονος αξιωματούχος έχει ταχθεί υπέρ των σταδιακών αυξήσεων στα επιτόκια.
Οι εξελίξεις, σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομία ανεβάζει ταχύτητα, εντείνουν τις πιέσεις προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για αλλαγή πλεύσης και ταχύτερα βήματα ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής.
Η αύξηση επιτοκίων από την Τράπεζα της Αγγλίας ήταν η πρώτη από τον Ιούλιο του 2007, πριν από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, που βύθισε τη βρετανική οικονομία σε βαθιά ύφεση. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας της Αγγλίας αποφάσισαν με ψήφους επτά υπέρ έναντι δύο κατά να αυξήσουν το βασικό επιτόκιο στο 0,50% από 0,25%, έπειτα από την έκτακτη μείωση που είχε αποφασιστεί τον Αύγουστο του 2016, λίγο μετά το δημοψήφισμα των Βρετανών υπέρ του Brexit. Η βρετανική κεντρική τράπεζα υιοθέτησε επιφυλακτική στάση ως προς τις μελλοντικές κινήσεις, αναμένοντας «πολύ σταδιακές» περαιτέρω αυξήσεις για την επόμενη τριετία, καθώς η Βρετανία προετοιμάζεται για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η επιφυλακτική στάση της Τράπεζας της Αγγλίας τροφοδότησε κλίμα ευφορίας στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, με τον γενικό δείκτη FTSE να σημειώνει τη μεγαλύτερη άνοδο των τριών τελευταίων μηνών. Βουτιά για τη στερλίνα, με απώλειες μεγαλύτερες της μίας ποσοστιαίας μονάδας.
To βήμα της Tράπεζας της Αγγλίας προς την κατεύθυνση της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής τη φέρνει στην ίδια πορεία με τη Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ, που έχει εγκαινιάσει από τα τέλη του 2015 νέο κύκλο αύξησης του κόστους χρήματος. Η Fed αύξησε δύο φορές τα επιτόκια στη διάρκεια του 2017 -που ανέρχονται στο εύρος 1% με 1,25%- και έχει προλειάνει το έδαφος για μία τρίτη κίνηση στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, με αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης, καθώς η αμερικανική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί φέτος με ρυθμούς 2,2%. Επί θητείας Γέλεν η Fed άρχισε από τον Οκτώβριο να μειώνει σταδιακά τον ισολογισμό της, που είχε διογκωθεί στα 4,5 τρισ. δολάρια.
Ο Τζερόμ Πάουελ, ανέκαθεν φαβορί για την ανάληψη της προεδρίας της Fed, αποδείχθηκε και η τελική επιλογή του προέδρου Τραμπ, ο οποίος ανακοίνωσε χθες και επισήμως ότι ο κ. Πάουελ θα αναλάβει το 2018 καθήκοντα προέδρου της πιο σημαντικής κεντρικής τράπεζας στον κόσμο στη θέση της Τζάνετ Γέλεν. Ο 64χρονος Πάουελ, που συμμετέχει ήδη στο συμβούλιο της Fed, θα αναλάβει καθήκοντα σε μια εποχή που η οικονομία των ΗΠΑ -η μεγαλύτερη στον κόσμο- αναπτύσσεται με δυναμικούς ρυθμούς, ο πληθωρισμός είναι ήπιος και η ανεργία έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα 16 ετών. Τέτοιες συνθήκες θα επιτρέψουν στον νέο πρόεδρο της Fed να συνεχίσει τις σταδιακές αυξήσεις επιτοκίων. Ο διορισμός του θα πρέπει να επικυρωθεί από τη Γερουσία των ΗΠΑ.
«Σοφός ηγέτης»
Ανακοινώνοντας επισήμως την επιλογή του Τζερόμ Πάουελ, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπογράμμισε ότι ο κ. Πάουελ «διαθέτει τη σοφία και ηγετική ικανότητα να καθοδηγήσει την οικονομία παρά τις όποιες προκλήσεις». «Ο Πάουελ κατανοεί τι χρειάζεται για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας» τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος. Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Τζερόμ Πάουελ δήλωσε ότι εάν επιβεβαιωθεί ο διορισμός του από τη Γερουσία, θα επιδιώξει σταθερές τιμές και μέγιστη απασχόληση.
Αυτό που θέλουν οι επενδυτές
Σε δηλώσεις του, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ (φωτογραφία), σημείωσε ότι η κεντρική τράπεζα είναι στο ίδιο μήκος με τους επενδυτές, που αναμένουν δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης πριν από τα τέλη του 2020. Σημείωσε όμως ότι ο πληθωρισμός αναμένεται να υπερβεί τον στόχο 2% μέσα στην επόμενη τριετία, σε μια έμμεση προειδοποίηση προς τους επενδυτές να μην επιδείξουν υπερβολικό εφησυχασμό.
Η βρετανική οικονομία επιβραδύνθηκε σημαντικά φέτος, μετά το δημοψήφισμα του Brexit, τον Ιούνιο του 2016, εγείροντας ερωτήματα μεταξύ αρκετών οικονομολόγων για τη λογική της απόφασης περί αύξησης του κόστους δανεισμού. Βασικός όμως παράγοντας ανησυχίας για τον κ. Κάρνεϊ είναι η πορεία του πληθωρισμού. «Δεν είναι τόσο το πού βρίσκεται τώρα ο πληθωρισμός που μας ανησυχεί, αλλά η μελλοντική του πορεία» ανέφερε χαρακτηριστικά. Η Τράπεζα της Αγγλίας διατήρησε σχεδόν αμετάβλητες τις προβλέψεις για ανάπτυξη και πληθωρισμό, αναμένοντας άνοδο 2,2% των τιμών καταναλωτή σε τρία χρόνια, οριακά πάνω του στόχου. Οι προβλέψεις συνοδεύθηκαν και από προειδοποίηση για «σημαντικούς κινδύνους» που απειλούν τις οικονομικές προοπτικές, με σημαντικότερη πρόκληση το Brexit.