Back to top

Η Παναγία Αρβανίτισσα της Χίου..

06/08/2020 - 20:43

Η Παναγία Αρβανίτισσα αρχικά ήταν γνωστή σε λίγα χωριά στο βορειοδυτικό ορεινό μέρος της Χίου. Δίδασκε τους ταπεινούς ποιμένες των ορεινών χωριών στις Καρυές της Χίου, απογόνους των Αρβανιτών πετράδων του 11ου αιώνα σε μαθήματα αισθητά και νοερά, ημέρα και νύκτα, για να τους οδηγήσει με βεβαιότητα στην αιώνια σωτηρία και μακαριότητα.

Η περιοχή της Παναγίας Αρβανίτισσας συνορεύει βορειοανατολικά με το Όρος Αίπος και δυτικά με το Προβάτειο Όρος. Οι Καρυές, τα Αυγώνυμα, ο Ανάβατος και ο Δαφνώνας είναι τα χωριά που δημιουργήθηκαν από τον πληθυσμό που συνέρρευσε από την Κωνσταντινούπολη για να κτίσουν την Ιερά Νέα Μονή, εκπλήρωση υποσχέσεως του τάματος του εξορίστου τότε Κωνσταντίνου του 9ου του Μονομάχου και μετά την εξορία Βασιλέως Βυζαντίου 1042-1054.

Ο Ιερός Ναός κτιζόταν δώδεκα χρόνια με βασιλικά έξοδα επί της εποχής του Κωνσταντίνου του 9ου του Μονομάχου. Η παράδοση αναφέρει ότι «τόσον καλά επεμελήθησαν οι οικοδόμοι και τόσον κατά πολλά  χαριέντως τον Ιερόν Ναόν οικοδόμησαν, όπου σχεδόν ίσα με τας πρωτίστας οικοδομάς των επτά θαυμάτων ετιμήθη…». Η αποστολή των καλύτερων τεχνιτών και υλικών από την Κωνσταντινούπολη στη Χίο έγινε κατόπιν Θείας αποκάλυψης της Υπεραγίας Θεοτόκου στους πατέρες Νικήτα και Ιωσήφ, οι οποίοι ασκήτευαν τους χρόνους εκείνους στο Προβάτειο Όρος της Χίου. Αυτούς τους Οσίους πατέρες έπεμψε στη Μυτιλήνη, όπου βρισκόταν εξόριστος από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Παφλαγώνος ο Κωνσταντίνος, για να προφητεύσουν στο Μονομάχο ότι πρόκειται να βασιλεύσει και στη συνέχεια να ζητήσουν από αυτόν Ιερό Ναό και Αγία Μονή.

Ο Ιερός Ναός της Αρβανιτίσσης ανεγέρθηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, περίπου το 1905. Την περίοδο εκείνη απαγορευόταν από τους Τούρκους να χτίζονται Χριστιανικοί Ναοί, κρυφά όμως με τη βοήθεια των ποιμένων Καρούσων και των άλλων συγχωριανών έπειτα από μεγάλο αγώνα, ταλαιπωρία και εργασία, κυρίως τη νύχτα, έχτισαν και ολοκλήρωσαν τον Ιερό Ναό. Οι άνθρωποι αυτοί στο πέρασμα των αιώνων ζούσαν φτωχικά με πολλές στερήσεις, οι οποίες ανάγκασαν τους περισσότερους από αυτούς να ξενιτευθούν στην Αμερική και την Αυστραλία για ένα καλύτερο μέλλον. Άνθρωποι φτωχοί, αλλά πολύ θεοσεβείς που ζούσαν με την ελπίδα της προστασίας της Υπεραγίας Θεοτόκου. Έβλεπαν οπτασίες και οράματα με την Παναγία την Αρβανίτισσα, που τους συντρόφευε και τους έδινε κουράγιο στον άνισο καθημερινό αγώνα της επιβίωσής τους. Τις περισσότερες φορές έβλεπαν στις κορυφογραμμές μια λυγερόκορμη κοπέλα με αρβανίτικη φορεσιά να περιδιαβαίνει. Από στόμα σε στόμα διαδόθηκε σε όλους και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι η Παναγία και λόγω αυτής της ενδυμασίας της την ονόμασαν Παναγία Αρβανίτισσα.

Το 1912 που διώχθηκαν οι Τούρκοι από τη Χίο και απελευθερώθηκε το νησί, μια ομάδα Τούρκων στρατιωτών διωκόμενοι από τους Έλληνες μπήκαν στον Ιερό Ναό της Αρβανίτισσας και προκάλεσαν λεηλασίες και ζημίες στον Ιερό Ναό και τις Άγιες εικόνες. Τις έσπασαν, τις έκαψαν, τις κατατρύπησαν και τις χαράκωσαν με τα ξίφη τους. Μερικές σώζονται μέχρι και σήμερα φέροντας τα σημάδια της βαρβαρότητας.

Έχουν καταγραφεί αρκετές αναφορές και μαρτυρίες του θαυματουργικού έργου της Παναγίας Αρβανιτίσσης. Μάλιστα έχει αναφερθεί ότι παρουσιάστηκε στον ύπνο κάποιων ποιμένων και τους αποκάλυψε πού είχαν κρύψει κιούπια με χρυσά νομίσματα οι Τούρκοι κατά την υποχώρησή τους το 1912, στην περιοχή της Αρβανίτισσας και πραγματικά τα βρήκαν. Η μορφή της Παναγίας που έβλεπαν στον ύπνο τους οι ποιμένες ήταν πάντοτε ίδια. Λυγερόκορμη κοπέλα με αρβανίτικη φορεσιά, που τους καθοδηγούσε πού να ψάξουν και πώς να σκάψουν. 

Η υιοθεσία των απλών ποιμένων από τη Μητέρα του Θεού και Μητέρα όλων των πιστών Ορθοδόξων Χριστιανών ήταν μια ανταπόδοση στην ευαρέσκεια που Της είχαν προσφέρει οι άριστοι πετράδες και κτιστάδες, οι οποίοι, ερχόμενοι στην Κωνσταντινούπολη από την Αρβανιτιά, δηλαδή τη σημερινή Βόρειο Ήπειρο,  με τις οικογένειές τους, απεστάλησαν στη Χίο το 1042-1043 από τον Αυτοκράτορα της Ρωμηοσύνης Κωνσταντίνο τον 9ο το Μονομάχο και έκτισαν την περικαλλή Ιερά Νέα Μονή της Χίου. Ένα λαμπρό οικοδόμημα, το οποίο, παρ’ όλες τις φυσικές καταστροφές και τις επιδρομές βαρβάρων στέκει ως σήμερα και συντηρείται με τη συγκινητική ευαισθησία και πίστη του Μητροπολίτου Χίου και της πολιτειακής αρχής, με δέος και αγάπη.

 

Πηγή υλικού

Γέροντος Νεκταρίου Μοναχού, Κανών Παρακλητικός Παναγίας Αρβανιτίσσης Καρυών Χίου, Ιερά Καλύβη Ζωοδόχου Πηγής, Ιερά Σκήτη Αγίου Παντελεήμονος Κουτλουμουσίου, Άγιον Όρος 2009, σ. 5-15