Ο Άγιος Φανούριος είναι ο πολιούχος κ προστάτης άγιος της πόλεως αλλά και ολοκλήρου του νησιού της Ρόδου. Τιμάται με θερμές εκδηλώσεις πόθου, ευλαβείας και αγάπης από τους Χριστιανούς της Ρόδου.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας σκάβοντας οι Αγαρηνοί για να ανακαινίσουν το κάστρο τής Ρόδου βρήκαν θεμέλια παλαιάς Εκκλησίας με πολλές εικόνες κατεστραμμένες ανάμεσα στις οποίες ξεχώριζε και μία παλαιά εικόνα πού έμοιαζε καινούργια και φρεσκοβαμμένη και τριγύρω στο πλαίσιο της, ήσαν ζωγραφισμένα όλα τα μαρτύρια του εικονιζόμενου Αγίου, ο οποίος φαινόταν πολύ νέος στην ηλικία, ντυμένος στρατιωτικά και κρατώντας στο δεξί του χέρι Σταυρό πάνω στον οποίο στηριζόταν αναμμένη λαμπάδα.
Ο αρχαίος ναός του Αγίου Φανουρίου που ήταν έξω από το κάστρο δεν υπάρχει σήμερα. Σώζονται μόνο τα θεμέλια του και λείψανα ιερού βαπτιστηρίου κάτω από πολυκατοικίες στη οδό Χειμάρας. Ο σημερινός ναός του που είναι μέσα στο κάστρο και λίγο πιο πέρα από τη πύλη του Μ. Αθανάσιου μοιάζει με κατακόμβη και είναι πολύ κατανυκτικός.
Στον Άγιο Φανούριο καταφεύγουν οι πιστοί, για να επικαλεστούν την βοήθεια του στις διάφορες ανάγκες της ζωής τους και μάλιστα όταν χάσουν ο,τιδήποτε ζητούν την παρέμβαση του και αμέσως το βρίσκουν. Ανάμεσα στα άλλα δώρα πού προσφέρουν στον Άγιο οι πιστοί είναι και ή φανουρόπιτα, την οποίαν τάζουν στον Άγιο, για να τους φανερώσει το αντικείμενο πού έχασαν ή κάποια λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα τους.
Η μνήμη του Αγίου Φανουρίου γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου στον Ιερό Ναό του στην Ρόδο, με λαμπρότητα και προσέλευση πλήθους λαού.
Στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας τον Ναό του Αγίου τον εξουσίαζε ένας Τούρκος ο όποιος τον είχε κάμει στάβλο και έβαζε μέσα τα χόρτα και τα άχυρα για τα ζώα του. Μία μικρή χριστιανή γειτόνισσα είχε φτιάξει από ντενεκίδι ένα μικρό ακίνδυνο κανδήλι και το άναβε κάθε μέρα από ένα παράθυρο του τρούλου μη δίνοντας σημασία στις απειλές του Τούρκου.
Οι κάτοικοι της Ρόδου αισθάνονται υπερήφανοι που ο Άγιος Φανούριος μαρτύρησε στο νησί τους και τον αγαπούν βαθιά. Ας έχουμε πάντα πρότυπο μας το νεοφανή μεγαλομάρτυρα και ας προσπαθούμε να τον μιμούμαστε στη καθαρότητα της ζωής του και στην αγάπη του προς τον Χριστό.
Απολυτίκιο Αγίου Φανουρίου
Ουράνιον εφύμνιον εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, Αγγέλων πολίτευμα, άνωθεν υμνωδίαις, εφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία, την ουράνιον δόξαν, ην ευρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε.