Όσο βρίσκομαι στην εκκλησία την ώρα της λειτουργίας το μυαλό μου ταξιδεύει… δεν είναι κοροϊδία προς τον Θεό να πάω στην εκκλησία, αφού δεν επικεντρώνομαι στο μυστήριο;
Η ώρα της λατρείας και της προσευχής είναι οι κατεξοχήν πιο ιερές και σημαντικές ώρες στη ζωή του πιστού. Είναι οι ώρες που ο άνθρωπος επικοινωνεί κι ενώνεται με τον Δημιουργό του. Γι’ αυτό κι ο διάβολος με πολλή μανία τον πολεμά ιδιαίτερα αυτές τις ώρες. Έτσι, ακόμα και στην εκκλησία την ώρα της λειτουργίας το μυαλό μας εύκολα αφαιρείται, «ταξιδεύει»…
Ο διάβολος μας πολεμά σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο προσπαθεί να μας αποτρέψει εντελώς από την προσευχή και τη συμμετοχή μας στη Θεία Λειτουργία με πολλές δικαιολογίες. Την κούραση, τη νύστα, το πρωινό ξύπνημα, το ότι δεν είναι τόσο σημαντικό κλπ.
Όταν αυτό δεν το καταφέρει πηγαίνει στο δεύτερο επίπεδο. Αν τελικά αρχίσουμε την προσευχή προσπαθεί να μας την χαλάσει με τους λογισμούς και τον περισπασμό. Πρέπει να τον πολεμούμε και στα δύο επίπεδα! Άλλωστε ποτέ καμία προσευχή δεν πάει χαμένη. Εμείς αδυνατούμε να καταλάβουμε την αξία και της πιο ψυχρής κατά τη γνώμη μας προσευχής.
Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης μια μέρα προσευχόταν και ένας δαίμονας που τον παρακολουθούσε του ψιθύριζε:
«Υποκριτή, πώς τολμάς να προσεύχεσαι, με τον ρυπαρό νου σου γεμάτο από σκέψεις, τις οποίες διαβάζω»;
Για αυτό και του απάντησε: «Επειδή ακριβώς ο νους μου είναι γεμάτος από σκέψεις που αντιπαθώ και πολεμώ, προσπαθώ να προσευχηθώ».[1]
Αυτή η πάλη, αυτό το κονταροχτύπημα με το νου μας εκείνη την ώρα, μας ασκεί στον αγώνα της προσευχής. Μέσω αυτής της εμπειρίας γινόμαστε καλύτεροι.
Η παρουσία μας στο ναό την ώρα της Λατρείας προσφέρει πολλή ωφέλεια στην ψυχή μας, έστω κι αν εμείς δεν το καταλαβαίνουμε.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει: «Ο ναός είναι θεμέλιο της αρετής και σχολείο της πνευματικής ζωής. Πάτησε στα πρόθυρά του μόνο, οποιαδήποτε ώρα, κι αμέσως θα ξεχάσεις τις καθημερινές φροντίδες. Πέρασε μέσα, και μία αύρα πνευματική θα περικυκλώσει την ψυχή σου. Αυτή ησυχία προξενεί δέος και διδάσκει τη χριστιανική ζωή· ανορθώνει το φρόνημα και δεν σε αφήνει να θυμάσαι τα παρόντα· σε μεταφέρει από τη γη στον ουρανό. Κι αν τόσο μεγάλο είναι το κέρδος όταν δεν γίνεται λατρευτική σύναξη, σκέψου, όταν τελείται η Λειτουργία και οι προφήτες διδάσκουν, οι απόστολοι κηρύσσουν το Ευαγγέλιο, ο Χριστός βρίσκεται ανάμεσα στους πιστούς, ο Θεός Πατέρας δέχεται την τελούμενη θυσία, το Άγιο Πνεύμα χορηγεί τη δική Του αγαλλίαση, τότε λοιπόν, με πόση ωφέλεια πλημμυρισμένοι φεύγουν από το ναό οι εκκλησιαζόμενοι;»
Για να μπορούμε να συμμετέχουμε συνειδητά και με όλη μας την καρδιά στη Θεία Λειτουργία, θα πρέπει φυσικά να αγωνιζόμαστε κάθε φορά που βρισκόμαστε μέσα στο ναό. Χρειάζεται όμως και να μελετούμε το Μυστήριο. Γνωρίζουμε ότι κατά την τέλεση οποιασδήποτε ακολουθίας, και κατεξοχήν της θείας Λειτουργίας, κάθε λατρευτική πράξη, κάθε κίνηση έχει τη σημασία της. Όποιος, λοιπόν, γνωρίζει και κατανοεί τη σημασία κάθε πτυχής της τελετουργίας, συμμετέχει με επίγνωση στη σύναξη των πιστών και τρέφει την ψυχή του με το ουράνιο μάννα, που προσφέρεται άφθονα στα πνευματικά συμπόσια της εκκλησιαστικής λατρείας.[2]
Η σωματική και μόνο παρουσία μας στο ναό την ώρα της Θείας Λατρείας δείχνει τη διάθεση της ψυχής μας ή έστω τον κόπο που καταβάλλουμε για την αγάπη του Θεού. Καμία δικαιολογία λοιπόν ας μην μας απομακρύνει από το ναό.
Ας ακούσουμε και πάλι τον προτρεπτικό λόγο του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου:
«Οι μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους για την Αλήθεια, κι εσύ λογαριάζεις μία τόσο μικρήαπόσταση; Εκείνοι θυσίασαν τη ζωή τους για το Χριστό, κι εσύδεν θέλεις ούτε λίγο να κοπιάσεις; Ο Κύριος πέθανε για χάρη σου, κι εσύ Τον περιφρονείς; Γιορτάζουμε μνήμες αγίων, κι εσύ βαριέσαι να έρθεις στο ναό, προτιμώντας να κάθεσαι στο σπίτι σου; Και όμως, πρέπει να έρθεις, για να δεις το διάβολο να νικιέται, τον άγιο να νικάει, το Θεό να δοξάζεται και την Εκκλησία να θριαμβεύει.»[3]
[1]Αντωνίου Bloom, Ζωντανή Προσευχή, σ. 115
[2]Αγ. Θεοφάνους του Εγκλείστου, «Ο δρόμος της ζωής»-επιλογές-, Ι. Μ. Παρακλήτου
[3] Ιω. Χρυσοστόμου ΛΟΓΟΣ Θ´. Περὶ τοῦ μὴ καταφρονεῖν τῆς τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίας καὶ τῶν ἁγίων μυστηρίων.