Στις 13 Οκτωβρίου 1998 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νόμος 2645/1998, με τον οποίον καθιερώθηκε η 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος.
Σήμερα Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ιερομαρτύρων μητροπολιτών, αρχιερέων, κληρικών και λαϊκών που βρήκαν φρικτό θάνατο κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πρόκειται για κινητή εορτή και γιορτάζεται την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου).
Το βράδυ της αποφράδας 27-ης Αυγούστου 1922 γράφονταν ο τραγικός επίλογος μιας εκ των δραματικοτέρων σελίδων της ελληνικής ιστορίας. Και σε τούτη, την αλήστου μνήμης έκφανση του ιστορικού μας γίγνεσθαι, ο κλήρος – αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού λαού – δεν μπορούσε παρά να έχει, την δική του συνδρομή.
Του Σεβ. Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα
Οι μάχες στο Ματζικέρτ (1071) και στο Μυριοκέφαλο (1176), όπου ο στρατός της αυτοκρατορίας μας, της Κωνσταντινουπόλεως, δέχτηκε μεγάλες απώλειες από τους μουσουλμάνους, διαμόρφωσαν νέα πραγματικότητα στην Μικρά Ασία.
«Το πλήρωμα του χρόνου ήλθεν. Η Ελλάς εκλήθη υπό του Συνεδρίου της Ειρήνης να καταλάβη την Σμύρνην, ίνα ασφαλίση την τάξιν. Οι ομογενείς εννοούσιν ότι η απόφασις αυτή ελήφθη, διότι εν τη συνειδήσει των διευθυντών το Συνέδριον είναι αποφασισμένη η ένωσις της Σμύρνης μετά της Ελλάδος…» (απόσπασμα από το ιστορικό διάγγελμα του Ελευθέριου Βενιζέλου, που διαβάστηκε στους κατοίκους της Σμύρνης στις 2 Μαΐου 1919 όταν ο Ελληνικός Στρατός αποβιβάστηκε στην πόλη).
30 Αυγούστου 1922 (με το παλαιό Ημερολόγιο). Αυτή η ημερομηνία έχει χαραχτεί στους Μικρασιάτες προγόνους μας και σε εμάς. Οι Τούρκοι είχαν αρχίσει να πυρπολούν τη Σμύρνη.
Το καλοκαίρι του 1922 ήταν ιδιαιτέρως κρίσιμο για την εξέλιξη των γεγονότων στη Μικρά Ασία. Οι μοναρχικές κυβερνήσεις που είχαν ανέβει στην εξουσία μετά τις μοιραίες εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 λειτούργησαν με ένα εντελώς ανορθολογικό τρόπο. Μη έχοντας αρχικά καμιά πολιτική για το Μικρασιατικό Ζήτημα –που σχετιζόταν με τη διαμόρφωση του μεταοθωμανικού κόσμου–, διέπρατταν το ένα λάθος μετά το άλλο.
Όταν μιλάμε για τη Σμύρνη, σχεδόν πάντα μεταφερόμαστε νοητά στα ματωμένα χώματα του τόπου που αμαύρωσαν για πάντα τις σελίδες της ελληνικής ιστορίας. Στα 93 χρόνια που συμπληρώνονται από την ολοσχερή καταστροφή, αξίζει να θυμόμαστε πως προηγήθηκαν χρόνια με σεβασμό σε θεσμούς, παραδόσεις, ανεκτίμητες ηθικές αξίες που έσβησαν μαζί με εδάφη και ανθρώπινες ζωές.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων (20 Ιουνίου), το pontos-news.gr θυμάται τις εποχές –σχεδόν πριν από 100 χρόνια– όταν πρόσφυγες από τον Πόντο και την Μικρά Ασία έφταναν στο λιμάνι του Πειραιά με μόνη αποσκευή τους την ελπίδα για καλύτερη ζωή.
Με προκλητικό τρόπο κλιμακώνει τη ρητορική του ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μία ημέρα πριν από τη συμπλήρωση των 100 ετών από τη Γενοκτονία των Ποντίων.
