Στην Τουρκία την αποκαλούν Τσακίρκαγια Κιλισεσί (Çakırkaya Kilisesi), για τους Έλληνες όμως ήταν η Μονή του Αγίου Γεωργίου της Χερίανας (ή Δεβρεντζή). Ο βράχος έγινε τοίχος για το μοναστήρι που είχε ιδρύσει ο Γαβράς ο Χαίνος στο βυζαντινό ελληνικό χωριό Κελώρια κοντά στο φρούριο της Λευκόπετρας, όπου σύμφωνα με την παράδοση είχε τα θερινά του ανάκτορα ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας.
Το ανδρικό αυτό μοναστήρι της Χερίανας Χαλδίας στον ανατολικό Πόντο, στα απώτατα όρια του ελληνισμού και στα όρια της λεγόμενης Μικρής Αρμενίας, καταστράφηκε από τους μουσουλμάνους και το επανίδρυσε το 1848 ο επίσκοπος Νικοπόλεως Χατζή-Ιερεμίας Γεωργιάδης.
Πλέον η μονή βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδιασμού της νομαρχίας Αργυρούπολης, η οποία είναι μία από τις λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικά. Προτού ακόμα επιβληθούν τα περιοριστικά μέτρα στην Τουρκία για τον κορονοϊό, το σχέδιο αναστήλωσης του μοναστηριού παραδόθηκε στις αρμόδιες Αρχές. Ο έπαρχος Χερίανας Οσμάν Ογκιούζ Εκτσί δήλωσε στο Anadolu ότι για το έργο διατέθηκαν περίπου 137.000 ευρώ. Όπως τόνισε, στόχος είναι να γίνει επισκέψιμο σύντομα, γι’ αυτό θα αναστηλωθούν οι κατεστραμμένοι στύλοι-κίονες και θα ανασκαφούν τα κελιά και άλλοι χώροι.
(Φωτ.: Anadolu)
«Παρόλο που το μοναστήρι δεν είναι τόσο μεγάλο ότι η Μονή Σουμελά, ως προς τη δομή και την ποιότητά του μοιάζει, και λόγω της τοποθεσίας του», πρόσθεσε ο έπαρχος. Η Μονή του Αγίου Γεωργίου της Χερίανας, χτισμένη σε βράχο ύψους 65 μέτρων, έχει υποστεί σημαντικές φθορές από τους λαθρανασκαφείς. Στην περιοχή που είναι χτισμένη βρίσκονται και οι περίφημοι καταρράκτες Τομαρά.