Σαν σήμερα, στις 26 Μαΐου του 1927, μια ομάδα Πόντιων διανοουμένων, με πρωτοβουλία του γιατρού από τη Θεσσαλονίκη Θεοφύλακτου Θεοφυλάκτου, συνήλθε στο σπίτι του τότε μητροπολίτη, του από Τραπεζούντος Χρυσάνθου (στην οδό Σουμελά της Κυψέλης, κοντά στο ιερό των Αγίων Αποστόλων) και ύστερα από αλλεπάλληλες συσκέψεις υπό την προεδρία του αποφάσισε τη σύσταση της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών (ΕΠΜ).
Οι ιδρυτές αυτής της επιστημονικής και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Επιτροπής ήταν ο Μητροπολίτης Χρύσανθος, ο Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Παπαδόπουλος, ο Δημοσθένης Οικονομίδης, ο Χρήστος Καλαντίδης, ο Λεωνίδας Ιασονίδης, ο Αβραάμ Πολυχρονιάδης, ο Χρυσόστομος Μυρίδης, ο Θεμιστοκλής Παστιάδης, ο Σταύρος Νικολαΐδης, ο Κωνσταντίνος Κανσήζ, ο Λάμπρος Λαμπριανίδης και ο Λάζαρος Θεοδωρίδης. Σκοπός της ίδρυσης της ΕΠΜ, σύμφωνα με τον καταστατικό της χάρτη, ορίστηκε «η περισυλλογή, μελέτη και δημοσίευσις γλωσσικού, λαογραφικού και ιστορικού υλικού του Πόντου».
Λίγο μετά, στα μέσα Ιουνίου, αποφασίζεται η έκδοση περιοδικού με τίτλο Αρχείον Πόντου, με διακριτικό σήμα τον μονοκέφαλο αετό από νόμισμα της Σινώπης. Η παράσταση αυτή, την οποία παρουσίασε σε γύψινο εκμαγείο ο Άνθιμος Παπαδόπουλος στο ΔΣ, χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα ως διακριτικό όλων των εντύπων της ΕΠΜ.
Το ΔΣ της Επιτροπής εξέλεξε τότε παμψηφεί επίτιμο πρόεδρο, για το επιστημονικό του κύρος, τον μεγάλο γλωσσολόγο, καθηγητή και ακαδημαϊκό, Γεώργιο Χατζιδάκι.
Πρόεδροι της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών διετέλεσαν έως σήμερα, οι: Μητροπολίτης και από το 1938 Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος (1927-1949), Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Παπαδόπουλος (1949-1962), δρ Οδυσσέας Λαμψίδης (1962-1990), καθηγητής Δημήτριος Τομπαΐδης (1990-2010) και διάδοχός του σήμερα είναι ο εξαίρετος επιστήμων Χρήστος Γαλανίδης.
Η ΕΠΜ στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτήριο που φέρει την επωνυμία «Στέγη Κειμηλίων του Ελληνισμού του Πόντου» και βρίσκεται στην οδό Αγνώστων Μαρτύρων 73 στη Νέα Σμύρνη Αττικής, όπου στεγάζονται επίσης, εκτός των γραφείων, η Βιβλιοθήκη, το Μουσείο του Ελληνισμού του Πόντου, αίθουσες διαλέξεων και συνεδρίων καθώς και χώροι φύλαξης των ιστορικών κειμηλίων και των εκδόσεών της.
Στις 27 Ιουνίου 1927 η ΕΠΜ προκήρυξε διαγωνισμό με χρηματικά βραβεία για τη συλλογή γλωσσικού και λαογραφικού υλικού του ποντιακού λαού. Τα βραβεία ήταν έξι, από 6.000 δρχ. το πρώτο, μέχρι 1.000 δρχ. το έκτο.
Πηγή: pontos-news.gr/Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης