Στις 9 Ιανουαρίου του 869 ισχυρός σεισμός έπληξε την Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα να προκληθούν σημαντικές καταστροφές και ανθρώπινα θύματα.
Την εποχή εκείνη στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας βρισκόταν ο Βασίλειος Α’ ο Μακεδών, ιδρυτής της Μακεδονικής Δυναστείας.
Οι σεισμολόγοι στις μέρες μας υπολόγισαν ότι ο σεισμός ήταν μεγέθους 6,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και εντάσεως 8 βαθμών της κλίμακας Μερκάλι.
Ο βυζαντινός συγγραφέας Νικήτας Παφλαγών (περίπου 885 – μέσα του 10ου αι.) χαρακτήρισε τον σεισμό «φρικωδέστατο» και ανέφερε ότι πολλές εκκλησίες, φρούρια και σπίτια γκρεμίστηκαν, ενώ μεγάλος αριθμός ανθρώπων και ζώων σκοτώθηκε. Ο ναός της Αγίας Σοφίας ρηγματώθηκε σε πολλά μέρη, ενώ κατέπεσε ο μεγάλος τρούλος του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τω Σίγματι.
Την ώρα εκείνη στο ναό ετελείτο θεία λειτουργία. Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν ο τρίχρονος Λέων, ο μετέπειτα αυτοκράτορας Λέων ΣΤ’ ο Σοφός, που σώθηκε από τύχη αγαθή. Τον σεισμό φαίνεται να είχε προβλέψει ο βυζαντινός λόγιος Λέων ο Μαθηματικός ή Φιλόσοφος (περίπου 790 – μετά το 869), ο οποίος διακρινόταν για τις αστρολογικές του προβλέψεις.
Το γεγονός του μεγάλου σεισμού της Κωνσταντινούπολης αναφέρεται και σε κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων, αλλά με ημερομηνία 10 Ιανουαρίου.
Η μνήμη του σεισμού έχει περιληφθεί στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και τιμάται κάθε χρόνο στις 9 Ιανουαρίου.
Γιατί η Αγιά Σοφιά αντέχει έως και 7.6 Ρίχτερ
Η Αγιά Σοφιά εγκαινιάστηκε το 537 μ.Χ. Από τότε έχει αντέξει 65 σεισμούς, με πιο ισχυρό εκείνον του 1999, μεγέθους 7.6 ρίχτερ.
Ο επιβλητικός ναός της βασιλεύουσας είναι ένα εντυπωσιακό ορθογώνιο οικοδόμημα, κτισμένο σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο. Τέσσερις τεράστιοι κτιστοί τετράγωνοι στύλοι στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος.
Κατασκευάστηκε από τους μηχανικούς Ανθέμιο και Ισίδωρo. Οι Βυζαντινοί τεχνίτες είχαν διαλέξει προσεκτικά τα υλικά τους. Η απαράμιλλη αρχιτεκτονική συνδυάστηκε με τα καταλληλά κονιάματα. Λέγεται ότι ο ασβέστης είχε ζυμωθεί με λάδι αντί για νερό για καλύτερη αντοχή.
Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε στην Αγιά Σοφιά είναι ένα είδος πυρίμαχου τούβλου. Είναι δώδεκα φορές πιο ελαφρύ από το κανονικό τούβλο και αντέχει στην ένταση που προκαλεί ο σεισμός.
Η Αγιά Σοφιά εκτός από σεισμούς έχει αντέξει μεγάλους πολέμους και ληστρικές επιδρομές. Κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης ήταν ήδη 800 ετών.