Τετρακόσια σχεδόν χρόνια μετά από την ενθρόνιση του Ιβάν του Τρομερού έως πρώτου Τσάρου της Ρωσίας ήρθε ένας άλλος τσάρος με προσωνύμιο, ο Νικόλαος ΙΙ, η αλλιώς ο Αιματοβαμμένος Νικόλαος ή ο Νικόλαος ο Μάρτυρας να βάλει, κυρίως με την ανικανότητα του, τέλος στην μοναρχία.
Γεννημένος το 1868 στην Αγία Πετρούπολη αρνούνταν πεισματικά να προετοιμαστεί για να αναλάβει μία ημέρα τα ηνία της χώρας. Παρόλο που ο πατέρας του, ο Αλέξανδρος ο Γ' προσπαθούσε να τον φέρει σε επαφή με την διοίκηση του κράτους εκείνος έδειχνε ότι δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον. Σε μία συνεδρίαση του Συμβουλίου του Κράτους, ο Νικόλαος σηκώθηκε και έφυγε μετά από ένα εικοσάλεπτο για να πάει να συναντήσει του φίλους του.
Σε αντίθεση με την εκπαίδευση που δεν ήταν το φόρτε του αγαπούσε πολύ τα ταξίδια. Σε ένα από αυτά - πριν γίνει αυτοκράτορας - στην Ιαπωνία, τραυματίστηκε μετά από δολοφονική επίθεση. Ο διάδοχος του θρόνου μίσησε για αυτό τον λόγο την Ιαπωνία και οδήγησε την χώρα του απροετοίμαστη εναντίον της το 1905 όπου γνώρισε την ήττα στην ναυμαχία της Τσουσίμα.
Όταν το 1894 ο Αλέξανδρος πέθανε από νεφρική ανεπάρκεια σε ηλικία 49 ετών είχε φθάσει η στιγμή ο Νικόλαος να στεφθεί νέος Τσάρος της Ρωσίας. Απευθυνόμενος στον ξάδελφο του κλαίγοντας ανέφερε στον ξάδελφο του: "τι θα απογίνω εγώ και ολόκληρη η Ρωσία";
Τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του χαρακτηρίστηκαν από ακόμη αυστηρότερη μοναρχική πολιτική καθώς αρνούνταν να προχωρήσει σε δημοκρατικές συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα συνέχισε την κοσμική ζωή με άλλους γαλαζοαίματους της Ευρώπης. Στην πιο κάτω φωτογραφία η οποία τραβήχτηκε πέντε χρόνια μετά από την ενθρόνιση του το 1899 ο τσάρος Νικόλαος παίζει "αεροπλανάκι" στην πλάτη του ομώνυμου εξάδελφου του πρίγκιπα της Ελλάδας στο Darmstadt της Γερμανίας. Οι δύο Νικόλαοι μαζί με ένα ακόμη φίλο τους φιγουράρουν επίσης στην κεντρική φωτογραφία του θέματος.
Οι αρχές του 20 αιώνα χαρακτηρίστηκαν από αποτυχημένες κινήσεις του τόσο στο στον τομέα των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων - σύγκρουση με την Κάτω Δούμα - λαϊκές εξεγέρσεις που πνίγονταν στο αίμα (σ.σ. από όπου και το προσωνύμιο, Αιματοβαμμένος Νικόλαος) και στρατιωτικές αποτυχίες τόσο στον πόλεμο απέναντι στην Ιαπωνία το 1905 αλλά και από την Γερμανία στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μήνες πριν την Οκτωβριανή επανάσταση, η εξέγερση των πεινασμένων κατοίκων της Αγίας Πετρούπολης τον Φεβρουάριο του 1917 οδήγησαν στην εκθρόνηση του Νικολάου. Η μοναρχία στην Ρωσία και η κυριαρχία της δυναστείας των Ρομανόφ έλαβε οριστικό τέλος με την επανάσταση των Μπολσεβίκων τον Οκτώβριο του 1917. Για τον εξόριστο Νικόλαο και τα περισσότερα μέλη της βασιλικής οικογένειας το τέλος ήρθε με την εκτέλεση τους το βράδυ της 17ης Ιουλίου του 1918.