Back to top

Μπεναζίρ Μπούτο: Η γυναίκα θρύλος του Πακιστάν

12/07/2018 - 12:34

Η Μπεναζίρ Μπούτο δε θα μπορούσε παρά να γίνει πολιτικός. Αποτελεί μία από εκείνες τις περιπτώσεις, που οι συνθήκες και η οικογένεια μέσα στην οποία μεγαλώνει κανείς, επηρεάζουν καταλυτικά τη μελλοντική του πορεία. Η πολιτική κατάσταση μέσα στην οποία γεννήθηκε, η πολιτική πορεία που χάραξε η ίδια, καθώς επίσης και ο ξαφνικός θάνατός της, θυμίζουν πολύ τη ζωή της Ίντιρα Γκάντι, και έτσι πολλοί μπαίνουν στη διαδικασία να συγκρίνουν τις δύο γυναίκες, αφού υπήρξαν και οι δύο οι πρώτες γυναίκες πρωθυπουργοί στις χώρες που κυβέρνησαν. Σε δύο χώρες μάλιστα, που τα ενδιαφέροντα των γυναικών περιορίζονται στη φροντίδα της οικογένειας και του νοικοκυριού τους.

Πώς ξεκίνησαν όλα

Η Μπεναζίρ Μπούτο γεννήθηκε στο Καράτσι του Πακιστάν στις 21 Ιουνίου του 1953. Πατέρας της ήταν ο Ζούλφικαρ Αλί Μπούτο, ο οποίος υπήρξε σημαντική πολιτική φιγούρα για το Πακιστάν, αφού -εκτός των διάφορων πολιτικών αξιωμάτων που κατείχε ανά διάστηματα- υπήρξε και ιδρυτής του Λαϊκού Κόμματος του Πακιστάν και υπηρέτησε ως πρόεδρος, αλλά και ως πρωθυπουργός του κράτους. Η μητέρα της, η Νουσράτ Μπούτο, υπήρξε επίσης αρκετά ενεργή πολιτικά, τόσο κατά τη θητεία της ως πρώτη κυρία του Πακιστάν, όσο και μετά τη φυλάκιση και το θάνατο του συζύγου της. Εκτός από τη Νουσράτ, η εκτέλεση του πατέρα τους επηρέασε βαθιά και τους δύο αδερφούς της Μπεναζίρ, τον Σαναουάζ και τον Μουρτάζα, οι οποίοι αναμείχθηκαν με την πολιτική, με σκοπό να ανατρέψουν τον αντίπαλο του πατέρα τους. Το μόνο μέλος της οικογένειας που διάλεξε να μείνει μακριά από την πολιτική, ήταν η αδερφή της Μπεναζίρ, Σανάμ Μπούτο.

Η Μπεναζίρ πέρασε ένα μεγάλο μέρος της παιδικής της ηλικίας χωρίς τους γονείς της, καθώς εκείνοι έλειπαν συχνά λόγω των πολιτικών υποχρεώσεων του πατέρα της. Παρόλο που μεγάλωσε σε μουσουλμανική οικογένεια, φοίτησε σε σχολεία καθολικών, και έκανε μαθήματα αραβικών στο σπίτι. Σε ηλικία 16 ετών, μετακόμισε στις Η.Π.Α, όπου σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο πανεπιστήμιο του Harvard. Συνέχισε τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου ειδικεύτηκε στο Διεθνές Δίκαιο και τη Διπλωματία. Λέγεται, ότι κατά τη διάρκεια των σπουδών της επηρεάστηκε πολύ από το δυτικό τρόπο ζωής, και της άρεσαν οι πολυτέλειες.

Το 1973, και ενώ η Μπεναζίρ συνέχιζε τις σπουδές της στις Η.Π.Α., ο πατέρας της γίνεται πρωθυπουργός του Πακιστάν. Ωστόσο το 1977, ο στρατηγός Ζία Ουλ Χακ πήρε την εξουσία, κάνοντας πραξικόπημα. Εκείνη τη χρονιά, η Μπεναζίρ Μπούτο επέστρεψε στο Πακιστάν και τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό από το δικτατορικό καθεστώς, που ανέτρεψε προηγουμένως τον πατέρα της.


Η Μπεναζίρ Μπούτο στην εξουσία

Ο πατέρας της Μπεναζίρ, Ζούλφικαρ Αλί Μπούτο.

Δύο χρόνια μετά, στις 4 Απριλίου 1979, ο πατέρας της, Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο, εκτελείται από τη στρατιωτική χούντα, με το πρόσχημα της ανάμειξής του στη δολοφονία του αντιπάλου του. Η οικογένεια Μπούτο, η οποία είχε προσπαθήσει με διάφορους τρόπους να αποτρέψει αυτή την κατάληξη, ενεργοποιείται αμέσως, δημιουργώντας μία οργάνωση με σκοπό την ανατροπή του στρατηγού Ζία, με τη Μπεναζίρ να τίθεται επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος του πατέρα της. Φυσικά, ο Ζία δε μένει με σταυρωμένα τα χέρια, και η Μπούτο βρίσκεται στη φυλακή περισσότερες από εφτά φορές, μέχρι το 1981. Για τα επόμενα εφτά χρόνια, η Μπεναζίρ συνεχίζει τον αγώνα της κατά του Ζία, μέχρι το θάνατό του σε αεροπορικό δυστύχημα το 1988. Έτσι, προκηρύσσονται δημοκρατικές εκλογές και η Μπούτο εκλέγεται για πρώτη φορά πρωθυπουργός στις 16 Νοεμβρίου 1988. Έτσι, γίνεται η πρώτη ηγέτιδα μουσουλμανικού κράτους.

Στο νέο της αξίωμα είχε πολλά να αντιμετωπίσει. Από τη μία, η χούντα είχε αφήσει την οικονομία του κράτους ρημαγμένη, κι έτσι προσπάθησε να εφαρμόσει τακτικές, που θα οδηγούσαν στην ανάπτυξη της χώρας, μέσω της αύξησης της παραγωγής και του εκμοντερνισμού των υπηρεσιών. Επίσης, έδειξε ενδιαφέρον για την εξωτερική πολιτική της χώρας και δημιούργησε στενούς δεσμούς με τις Η.Π.Α., ενώ υπέγραψε εμπορικές συμφωνίες με την Ινδία, ώστε να αντισταθμιστεί το αρνητικό κλίμα που υπήρχε μεταξύ των δύο χωρών, λόγω της διαμάχης για το Κασμίρ.

Θα περίμενε κανείς ότι μία γυναίκα πρωθυπουργός θα προωθούσε μεταρρυθμίσεις σχετικές με τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα της. Παρ’ όλα αυτά, η Μπεναζίρ Μπούτο προτίμησε να μη θίξει το θέμα της θέσης των γυναικών στην πακιστανική κοινωνία, καθώς πολλοί ήταν ήδη αντίθετοι στην εκλογή μιας γυναίκας στη θέση του πρωθυπουργού και φοβήθηκε ότι αν προκαλούσε κι άλλο, θα έχανε τη στήριξη πολλών θρησκευτικών οργανώσεων της χώρας. Ήδη οι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που πρότεινε σε άλλους τομείς, είχαν ενοχλήσει το συντηρητικό πρόεδρο του Πακιστάν, ο οποίος την κατηγόρησε για διαφθορά, της αφαίρεσε το αξίωμα και προκήρυξε ξανά εκλογές, τις οποίες η Μπούτο έχασε το 1990. Ο σύζυγός της μάλιστα, (ο γάμος τους είχε προηγηθεί της εκλογής της, ενώ όταν έγινε πρωθυπουργός, είχε ήδη το πρώτο της παιδί) συνελήφθη με διάφορες κατηγορίες, μία εκ των οποίων ήταν και η απαγωγή!

Συνηθισμένη να μην τα παρατά, η Μπεναζίρ Μπούτο ξανακερδίζει τις εκλογές το 1993. Η θητεία της θα διαρκέσει άλλα τρία δύσκολα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων χρησιμοποιεί το στρατό, για να καταστείλει τα κινήματα φανατικών ισλαμιστών, που προκαλούν συγκρούσεις, αναλαμβάνει το υπουργείο οικονομικών, με σκοπό να βελτιώσει τα πράγματα στην οικονομία (δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα) και χάνει τις γυναίκες ψηφοφόρους της, αφού δεν πραγματοποίησε τις προεκλογικές της υποσχέσεις προς εκείνες. Παράλληλα, όλο και περισσότερες υποθέσεις διαφθοράς της κυβέρνησης της γίνονται γνωστές, και αυτή τη φορά της αφαιρεί το αξίωμα ο Farooq Leghary, ο πρόεδρος του Πακιστάν, που η ίδια είχε επιλέξει για αυτή τη θέση.

Διαφθορά, εξορία και θάνατος

Μετά την ήττα της στις εκλογές του 1997, η Μπεναζίρ φεύγει στο Ντουμπάι μαζί με τα τρία της παιδιά. Ωστόσο, συνέχιζαν να αποκαλύπτονται σκάνδαλα διαφθοράς της κυβέρνησής της, με αποτέλεσμα να δικαστεί ερήμην της, το 1999, σε τρία χρόνια φυλάκισης, πέντε χρόνια αποχής από την πολιτική και υποχρέωση να καταβάλει πρόστιμο ύψους 8.600.000 δολαρίων. Ο σύζυγός της, Ασίφ Αλί Ζαρντάρι, έμεινε στη φυλακή μέχρι το 2004, κατηγορούμενος για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, μέχρι και φόνο! Δεν έχει γίνει ακόμα σαφές αν οι κατηγορίες αυτές ευσταθούσαν ή όχι. Από τη μία πλευρά, πράγματι η οικογένεια Μπούτο ζούσε μέσα στην πολυτέλεια και η αξία της ακίνητης περιουσίας της ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια δολάρια. Από την άλλη λέγεται, ότι οι κατηγορίες δεν ευσταθούν και ότι ο πρώτος πρόεδρος του Πακιστάν, που κατηγόρησε την Μπεναζίρ για διαφθορά, πλήρωσε 28.000.000 ρουπίες, για να κατατεθούν 19 κατηγορίες εναντίον της.

Μπεναζίρ Μπούτο
Η Μπεναζίρ με τα τρία της παιδιά.

Η Μπεναζίρ παραμένει στην εξορία μέχρι το 2007. Παρά το γεγονός ότι δεν βρίσκεται στο Πακιστάν, εξακολουθεί να είναι πρόεδρος του Λαϊκού Κόμματος και να ασκεί δρυμεία κριτική στην κυβέρνηση, ενώ δεν παύει να διακηρύσσει την αθωότητα της, για όσα της καταλογίζουν. Τελικά, καταφέρνει να επιστρέψει στο Πακιστάν στις 18 Οκτωβρίου 2007, μετά την αμνηστεία που της παρείχε ο πρόεδρος Περβέζ Μουσάραφ, και αρχίζει αμέσως την προεκλογική της εκστρατεία. Ωστόσο, η δημόσια έκθεση της την έκανε εύκολο στόχο, για όσους τη θεωρούσαν επικίνδυνη. Έτσι, τον Οκτώβριο του 2007 έχουμε την πρώτη απόπειρα δολοφονίας της με την τακτική της επίθεσης αυτοκτονίας, η οποία μπορεί να μη σκοτώσε τη Μπεναζίρ Μπούτο, άφησε όμως πίσω της 136 νεκρούς και 450 τραυματίες περίπου. Η δεύτερη -αυτή τη φορά επιτυχημένη- επίθεση αυτοκτονίας με στόχο τη Μπούτο, έγινε στις 27 Δεκεμβρίου 2007, με τον καμικάζι αυτοκτονίας να την πυροβολεί πρώτα, και μετά να πυροδοτεί τα εκρηκτικά που ήταν ζωσμένος. Έτσι, μαζί με τη Μπεναζίρ, χάνονται άλλοι 28 άνθρωποι, ενώ τραυματίζονται περίπου 100. 

Η δολοφονία της συγκλόνισε το λαό, και πλήθος κόσμου παραβρέθηκε στην κηδεία της, αφού παρά την αμφιλεγόμενη πορεία της στην πολιτική, ήταν η προοδευτική διέξοδος σε μία κοινωνία που βυθιζόταν στο συντηρητικό τρόπο σκέψης των φανατισμένων ισλαμικών, που κέρδιζαν όλο και περισσότερο έδαφος.