Καλοκαίρι με χιόνια: Τέσσερις εποχές σημαντικές για τη φύση και την ισορροπία της. Κάθε εποχή προσφέρει στη σωστή λειτουργία του πλανήτη. Ωστόσο, υπήρξε μία χρονιά που αυτός ο κύκλος δεν είχε ομαλή εξέλιξη. Ήταν η χρονιά του 1816. Εκείνη τη χρονιά, το καλοκαίρι δεν ήρθε ποτέ.
Το καλοκαίρι με χιόνια ήρθε λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου Ταμπόρα. Αυτό το γεγονός έλαβε χώρα τον Απρίλιο του 1816. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βρήκαν το θάνατο, ενώ ημερολογιακά ο πλανήτης βρισκόταν στην άνοιξη. Οι θερμοκρασίες ήταν χαμηλές. Ήταν η μεγαλύτερη έκρηξη για περισσότερα από 1500 χρόνια.
Περισσότερο επλήγησαν η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική. Εξαιτίας των χιονοπτώσεων και του παγετού, οι καλλιέργειες σε αυτές τις περιοχές καταστράφηκαν. Οι αγρότες αναγκάστηκαν να σφάξουν τα ζώα τους, λόγω έλλειψης τροφής. Λιμοί και επιδημίες έπληξαν επίσης την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Το καλοκαίρι με χιόνια ήταν γεγονός και όχι μια απλή εκτίμηση.
Στην Ιρλανδία σημειώθηκαν βροχές για 153 ημέρες από το Μάιο έως το Σεπτέμβριο και μάλιστα οι 142 από αυτές ήταν καταρρακτώδεις. Από εκεί και πέρα η μέση θερμοκρασία στην Αγγλία ήταν οι 13,3 βαθμοί Κελσίου. Ιστορικά ήταν το τρίτο πιο ψυχρό καλοκαίρι από το 1659. Στη Γαλλία και την Αυστρία 200.000 άνθρωποι οδηγήθηκαν στο θάνατο. Τα αίτια ήταν η πείνα και οι αρρώστιες. Επίσης, οι πάγοι της Αρκτικής γιγαντώθηκαν, ενώ το καλοκαίρι της Ουκρανίας ήταν ζεστό.
Το καλοκαίρι με χιόνια ήταν ψυχρό και για την Ελλάδα. Αυτό, διότι η θερμοκρασία της χώρας βρισκόταν στους 0 βαθμούς Κελσίου. Στις 8 Ιουνίου χιονοπτώσεις σημειώθηκαν στη Νέα Υόρκη. Οι καταστροφές επεκτάθηκαν και σε μεγάλες πλημμύρες, οι οποίες κατέστρεψαν τις καλλιέργειες.
Η αιτία τουφαινομένου
Σήμερα δύο αιώνες αργότερα, έχουμε επιτέλους λύση στο μυστήριο, δύο αιώνες αργότερα.
Την προηγούμενη χρονιά, στις 10 Απριλίου 1815, εξερράγη το ηφαίστειο Ταμπόρα στη μακρινή Ινδονησία, σε αυτό που οι επιστήμονες υποπτεύονται πως ήταν η μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη των τελευταίων 1.500 ετών.
Οι μετεωρολόγοι δεν ήξεραν όμως πώς ακριβώς συνέβη το πράγμα και αν έγινε τελικά έτσι, πόσο συνέβαλε η έκρηξη στην Ινδονησία στη χρονιά χωρίς καλοκαίρι της Ευρώπης.
Τώρα όμως, με ένα νέο μοντέλο πρόγνωσης καιρού, ξέρουμε πως το Ταμπόρα προκάλεσε τις χαμηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ!
Η έκρηξη του 1815 προκάλεσε τσουνάμι που σκότωσε κάπου 40.000-60.000 ανθρώπους, ανάλογα την πηγή, επηρεάζοντας την παγκόσμια μέση θερμοκρασία του 1816 κατά 0,4-0,7 βαθμούς Κελσίου. Οι συνεχείς βροχές έκλεισαν στο σπίτι και κάποια Μέρι Σέλεϊ, δίνοντάς της χρόνο να γράψει τον «Φρανκενστάιν» της!
Ο δρ Andrew Schurer του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, στο άρθρο του στο περιοδικό «Environmental Research Letters» αποκωδικοποίησε τον καιρό της χρονιάς και μας λέει πως με ηφαίστειο ή χωρίς ηφαίστειο, το 1816 θα ήταν εξαιρετικά βροχερό. Με το Ταμπόρα όμως έγινε και εξαιρετικά κρύο. «Χωρίς την ηφαιστειακή δράση, θα ήταν απίθανο να ήταν τόσο υγρό και σίγουρα εντελώς απίθανο να ήταν τόσο κρύο».
Ο κόσμος τότε δεν πίστευε πως μια έκρηξη ηφαιστείου στην άλλη γωνιά του κόσμου θα επηρέαζε το κλίμα της Ευρώπης, κι όμως έτσι συνέβη. Και συνέβη όσο πιο τραγικά γινόταν, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τους λιμούς που επέφερε…