Back to top

16 Ιουνίου 1945 ο Άρης Βελουχιώτης πέφτει νεκρός: Η ιστορία και ο θρύλος του

16/06/2019 - 15:54

Είναι από τα πρόσωπα της ελληνικής ιστορίας που λατρεύτηκε και μισήθηκε σε αναλογία που ο καθένας ακόμη και σήμερα την μετρά υποκειμενικά.Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι αυτό και μόνο τον καθιστά μια προσωπικότητα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.Ο Άρης Βελουχιώτης,κατά κόσμον Θανάσης Κλάρας σαν σήμερα το 1945,έπεφτε νεκρός στη χαράδρα του Φάγγου στη Μεσούντα Άρτας.

Από εκείνη την ημέρα ο θρύλος του “διχάζει”. Για πάρα πολλούς είναι ο δικός μας “Τσε Γκεβάρα”. Ο άνθρωπος που δεν δίστασε να τα βάλει ακόμη και με τους συντρόφους του. Που αγνοούσε την έννοια του κινδύνου,τον φόβο του θανάτου.

Για όσους τον μισούν ήταν περίπου ένας κοινός εγκληματίας στον οποίο καταμαρτυρούν πολλά.

aris

Ακόμη και ο θάνατός του τέτοια μέρα το 1945 έχει πάρει διαστάσεις μυστηριώδους θρύλου.Άλλοι λένε ότι έπεσε από τις σφαίρες των διωκτών του. Άλλοι ότι αυτοκτόνησε. Το μόνο βέβαιο είναι ότι όσοι τον ήθελαν νεκρό,τον μισούσαν τόσο,που δεν δίστασαν,άνανδρα να τον αποκεφαλίσουν και να κρεμάσουν το κεφάλι του στους φανοστάτες των Τρικάλων.

Όπως απολύτως βέβαιο είναι ότι ο Βελουχιώτης προτίμησε να πεθάνει γι΄ αυτά που πίστευε είτε κάποιοι συμφωνούσαν μ΄ αυτά,είτε όχι.Οι δοσίλογοι συνεργάτες των Γερμανών όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν αλλά εξαπλώθηκαν σαν καρκίνος στον κρατικό μηχανισμό μετά από την κατοχή.

Είχε καταδικάσει τη Συμφωνία της Βάρκιζας και τασσόταν υπέρ της συνέχισης της ένοπλης δράσης, θεωρώντας υποχωρητική τη στάση των ηγεσιών του EAM και του KKE. Είχε μάλιστα εκπονήσει σχέδιο για την κατάληψη της Αθήνας αμέσως μετά την αποχώρηση των Γερμανών προτού οι Βρετανοί – και η επίσημη κυβέρνηση – προλάβουν να ελέγξουν την κατάσταση, κάτι ωστόσο που δεν έγινε αποδεκτό.

Ο Βελουχιώτης είχε μείνει πιστός στον όρκο που έδιναν  το 1942 όσοι εντάσσονταν στον ΕΛΑΣ:

«Εγώ παιδί του Ελληνικού Λαού, ορκίζομαι να αγωνιστώ πιστά από τις τάξεις του ΕΛΑΣ, χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου, σαν γνήσιος πατριώτης για το διώξιμο του εχθρού από τον τόπο μας, για τις ελευθερίες του Λαού μας, κι ακόμα να είμαι πιστός και άγρυπνος φρουρός προστασίας στην περιουσία και το βιος του αγρότη.

Δέχομαι προκαταβολικά την ποινή του θανάτου αν ατιμάσω την ιδιότητά μου ως πολεμιστής του Έθνους και του Λαού και υπόσχομαι να δοξάσω και να τιμήσω το όπλο που κρατώ και να μην το παραδώσω αν δεν ξεσκλαβωθεί η Πατρίδα μου και δε γίνει ο Λαός νοικοκύρης στον τόπο του».

Η προσπάθεια του ΚΚΕ να του αλλάξει απόψεις δεν είχε αποτέλεσμα και ο Βελουχιώτης εξήγγειλε τη δημιουργία ενός Μετώπου Εθνικής Ανεξαρτησίας (MEA).

Στην Λαμία στις 29 Οκτωβρίου του 1944 είχε πει:

“Μας κατηγορούν, ότι εμείς επιβουλευόμαστε την τιμή. Βλέπετε, όλοι αυτοί οι «ηθικοί», που όταν περπατάνε μπερδεύουνται τα κεφάλια τους στα σύρματα, μιλάνε για τιμή!”

“Αυτοί που πούλησαν τις γυναίκες και τις αδελφές στον κατακτητή, για να κάνουν τα νταραβέρια μαζί του και μας σκλάβωσαν διπλά, αυτοί πάνε τώρα να μας πείσουν ότι είναι οι κέρβεροι της τιμής και της ηθικής. Με αυτά τα μέσα προσπαθούν να εξαπατήσουν το λαό για να συνεχίσουν το ξεζούμισμα και την εκμετάλλευση του. Και πολλές φορές το καταφέρνουν αυτό και μας πείθουν μάλιστα ότι έτσι είναι όπως τα λένε.”

Τον Απρίλιο του ’45 η 11η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής θα προχωρήσει στην αποκήρυξη και στη διαγραφή του. H απόφαση θα κρατηθεί κρυφή και μόνο δύο μήνες αργότερα θα δημοσιευθεί στον «Ριζοσπάστη» η τελεσίδικη καταδικαστική κρίση του Πολιτικού Γραφείου την ίδια ημέρα που ο Βελουχιώτης έπεφτε νεκρός περικυκλωμένος από συμμορίτες στη Μεσούντα.

Ο Βελουχιώτης έδωσε τη διαταγή να τραβήξουν όλοι προς τον Αχελώο, που διασχίζει την περιοχή, ενώ εκείνος έμεινε πίσω και κατόπιν ακούστηκε ένας πυροβολισμός.Αυτή είναι η εκδοχή της αυτοκτονίας στην οποία τον ακολούθησε μόνο ο Τζαβέλας ,το πρωτοπαλίκαρό Αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα.

Ωστόσο οι επίσημες αναφορές του Στρατού λένε ότι ο Βελουχιώτης έπεσε νεκρός από τα πυρά των διωκτών του.

Την είδηση του θανάτου θα επιβεβαιώσει και ο «Ριζοσπάστης», μιλώντας όμως για αυτοκτονία. Το δημοσίευμα της Τρίτης 19 Ιουνίου στη δεύτερη σελίδα έφερε τον τίτλο: «Ο Αρης αυτοκτόνησε αφού τραυματίστηκε σε συμπλοκή με Αγγλους, Εθνοφύλακες και μοναρχικούς ληστοσυμμορίτες». H ανταπόκριση από τη Λάρισα σημείωνε ότι «κατά τη διάρκεια της μάχης ο Αρης τραυματίστηκε και για να μη συλληφθεί αιχμάλωτος αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα της οποίας προκάλεσε την έκρηξη». Και κατέληγε: «Με την ίδια χειροβομβίδα σκοτώθηκε και ο Τζαβέλλας. Τα κεφάλια του Βελουχιώτη και του Τζαβέλλα τα έκοψαν με μαχαίρια και τα μετέφεραν στα Τρίκαλα, όπου τα κρέμασαν στους φανοστάτες της κεντρικής πλατείας».

aris_trikala

H μαρτυρία του ΕΔΕΣίτη A. Λύκκα από την Ελάτη Αρτας, όπως την κατέγραψε ο γιατρός X. Γκούβας το 1985, είναι συγκλονιστική: «Ο Βόιδαρος ήταν όλο χαρά και διέταξε τον Δράκο να κόψει το κεφάλι του Αρη με τον σουγιά. Εκείνος δεν μπορούσε ούτε ανάσα να πάρει. Εβγαλε έναν σουγιά, απ’ αυτούς που διπλώνουν στα δύο, και πήγε κοντά να κόψει το κεφάλι του Αρη. Ελα όμως που ο σουγιάς δεν έκοβε και ταλαιπωρήθηκε ο έρμος. Πρέπει να ‘κανε περισσότερα από δεκαπέντε λεπτά ν’ αποκόψει το κεφάλι. Δυσκολεύθηκε εκεί που είναι τα νεύρα. Ο Βόιδαρος έπιασε το κεφάλι από τα μαλλιά και το σήκωσε ψηλά να το δουν όλοι όσοι ήταν εκεί τριγύρω. Καθώς έσταζε ακόμα αίματα, το έβαλαν στον τουρβά. Για να μη μυρίσει στη διαδρομή το παραφούσκωσαν με αλάτι».

Το έγγραφο του στρατιωτικού διοικητή Λάρισας συνταγματάρχη Μουκανάκη της 18ης Ιουνίου αναφέρει: «Αι κεφαλαί των Αρη και Τζαβέλλα εξετέθησαν εις κοινήν θέαν εις την πλατείαν της πόλεως Τρικκάλων. Εδόθη διαταγή να ταφώσι μετά την λήψιν των διαφόρων φωτογραφιών κτλ. παρά της σημάνσεως Χωροφυλακής Τρικάλων».

Σύμφωνα με τις εκδοχές που υπάρχουν τα κεφάλια των δύο μεταφέρθηκαν μέσα σε τσουβάλι από παρακρατικούς και χωροφύλακες στην τότε Διοίκηση Χωροφυλακής, σε ένα υπόγειο, και τοποθετήθηκαν μέσα σε τσίγκινο καζάνι με πάγο και αλάτι ώσπου να τα δει ο ιδρυτής του ΕΔΕΣ Ζέρβας. Μετά  ο θρύλος λέει τα πέταξαν όπως λένε «στα σκυλιά».

Άλλη εκδοχή είναι ότι θάφτηκαν κάπου στα Τρίκαλα

Παρά τις προσπάθειες όμως που κατέβαλαν επί σειρά ετών οι ανιψιές του Βελουχιώτη, θυγατέρες του αδελφού του, Μπάμπη Κλάρα, αλλά και συναγωνιστές του, δεν κατάφεραν να ανακαλύψουν την αλήθεια.

militair