Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις για το εκκλησάκι της Παναγίας της Πλατανιώτισσας στην περιοχή των Καλαβρύτων, ένα ιερό προσκύνημα που έχει σχηματιστεί μέσα στο κοίλωμα ενός τεράστιου πλατάνου, καθώς οι τρεις νομοί της Δυτικής Ελλάδας, η Αχαΐα, η Ηλεία και η Αιτωλοακαρνανία, μαστίζονται από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου, η οποία έχει προσβάλει εμβληματικά δέντρα και απειλεί να τα νεκρώσει.
Το προσκύνημα προέκυψε από την ένωση τριών πλατάνων, ενώ στον ιερό ναό που βρίσκεται στη βάση τους χωρούν έως και 20 προσκυνητές.
Δυστυχώς, αυτό το «Μνημείο της Φύσης» έχει προσβληθεί από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους και νεκρώνεται σταδιακά, ενώ εκτιμάται ότι θα καταστραφεί πλήρως. Στην εκτίμηση αυτή προέβη ο κ. Παναγιώτης Τσόπελας, Δρ. Δασολόγος – Φυτοπαθολόγος, τέως διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, ΕΛ.Γ.Ο.- «ΔΗΜΗΤΡΑ», σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Με αφορμή την περίπτωση του ναού της Παναγίας της Πλατανιώτισσας, ο κ. Τσόπελας τόνισε ότι «είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση στην προστασία σημαντικών δένδρων πλατάνου, καθώς και δένδρων πλατάνου που έχουν κηρυχθεί «Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης», με την αυστηρή τήρηση κανόνων πρόληψης».
Παρουσίασε, επίσης, ως παράδειγμα, τον «Πλάτανο του Παυσανία», στην παραλία του Αιγίου, ο οποίος θεωρείται ότι είναι από τον 2ο αιώνα μ.Χ.. Επισήμανε δε ότι στην Αγία Λαύρα Καλαβρύτων υπάρχει ο ιστορικός πλάτανος που συνδέεται με την Επανάσταση του 1821.
Ποια είναι όμως η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους, η οποία καταστρέφει τους πλάτανους; Πρόκειται για μια ασθένεια, που προκαλείται από ένα εισβλητικό είδος μύκητα, τον Ceratocystis platani, και εισήχθη στην Ευρώπη από την Βόρεια Αμερική. Στην Ελλάδα, η ασθένεια εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2003 στη Μεσσηνία. Πήρε μεγάλες διαστάσεις, διότι, όπως επισήμανε ο κ. Τσόπελας, δεν εφαρμόστηκαν μέτρα καραντίνας για την εξάλειψή της ή τον περιορισμό της διασποράς του παθογόνου στα πρώτα στάδια προσβολής».
Εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο έγινε η διασπορά της ασθένειας, ο κ. Τσόπελας σημείωσε: «Μηχανήματα εκσκαφής μεταφέρονταν από περιοχές με προσβολές σε άλλες περιοχές της χώρας χωρίς κανέναν περιορισμό. Η ασθένεια επεκτάθηκε σε πολλά ποτάμια της χώρας, με μηχανήματα που πραγματοποίησαν αντιπλημμυρικά ή άλλα έργα. Σε πολλές περιοχές δημιουργήθηκαν προσβολές με κλαδεύσεις δένδρων με μολυσμένα αλυσοπρίονα και άλλα εργαλεία».
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση της ασθένειας, ο κ. Τσόπελας υπογράμμισε ότι «τα προσβεβλημένα δέντρα πρέπει να υλοτομούνται και να απομακρύνονται όσο το δυνατόν συντομότερα, διότι η καθυστέρηση αυξάνει την πιθανότητα διασποράς του παθογόνου σε άλλα δέντρα στην περιοχή». «Με την υλοτομία των δένδρων», συμπλήρωσε, «δε σταματά η διάδοση του μύκητα μέσω των ριζών, γι’ αυτό θα πρέπει να εφαρμόζεται ζιζανιοκτόνο στα γειτονικά δέντρα, με στόχο τη νέκρωση των ριζών τους, οι οποίες έρχονται σε επαφή και δημιουργούν συνενώσεις με τις ρίζες του προσβεβλημένου δένδρου».
Πάντως, σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ασθένειας παίζει και η εφαρμογή προληπτικών μέτρων, όπως η αποφυγή εργασιών εκσκαφής και οι κλαδεύσεις δέντρων.
