Back to top

Χανιά: Το νέο ανακαινισμένο Μουσείο-Στρατηγείο της Επανάστασης του Θερίσου..ΕΙΚΟΝΕΣ

06/10/2019 - 14:57

Το Θέρισο έχει συνδεθεί άρρηκτα με μια σημαντική καμπή της νεότερης ιστορίας του νησιού, την Επανάσταση του 1905 στην οποία ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η πρώτη ουσιαστική συμμετοχή του Βενιζέλου σε μία ένοπλη επαναστατική σύγκρουση είχε καταγραφεί στην Επανάσταση του 1897 εναντίον των Τούρκων, κατά την οποία αναδείχθηκαν οι διπλωματικές του ικανότητες και σταδιακά αναγνωρίστηκε ως ηγετική φυσιογνωμία της.

Στο νέο καθεστώς που διαμορφώθηκε στο νησί το 1898, την Κρητική Πολιτεία με Ύπατο Αρμοστή τον δευτερότοκο γιο του Βασιλιά Γεωργίου Α΄, Πρίγκιπα Γεώργιο, ο Βενιζέλος ανέλαβε Σύμβουλος (Υπουργός) επί της Δικαιοσύνης.

Η απαξίωση των θεσμών, ο αυταρχισμός και η αδιέξοδη εξωτερική πολιτική του Πρίγκιπα, οδήγησαν στη σύγκρουση του Βενιζέλου με τον Γεώργιο, με αποκορύφωμα την Επανάσταση του Θερίσου τον Μάρτιο του 1905. Ο Πρίγκιπας εγκατέλειψε την Κρήτη τον επόμενο χρόνο, το νέο καθεστώς υιοθέτησε φιλελεύθερο σύνταγμα και η ένωση με την Ελλάδα ήρθε πιο κοντά.

Το 1905 το Στρατηγείο της Επανάστασης ήταν ένα μονώροφο, μικρό, απλό, αγροτικό κτίσμα, το οποίο προσφέρθηκε στους επαναστάτες από την οικογένεια Μπούλακα.

Στο πέρασμα του χρόνου υψώθηκε άλλος ένας όροφος και το Στρατηγείο άλλαξε αρκετούς ιδιοκτήτες μέχρι το 1985, που αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Το 1986 ξεκίνησε να λειτουργεί ως Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Θερίσου.

Το 1993 με δαπάνες της Νομαρχίας Ρεθύμνου το κτίριο αναστηλώθηκε και έγιναν εκτεταμένες προσπάθειες να λειτουργήσει απρόσκοπτα. Από το 2000, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» ανέλαβε τη φροντίδα του χώρου, ενώ σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων πραγματοποίησαν μικρής κλίμακας έργα συντήρησης.

Το 2018 το κτίριο παραχωρήθηκε από την ΕΤΑΔ Α.Ε. στο Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» και ξεκίνησαν εργασίες συντήρησης και μουσειακής αναβάθμισης, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον φετινό Ιούλιο. Από τότε, λειτουργεί ως σύγχρονο μουσείο, υπό τη διαχείριση και τη φροντίδα του Ιδρύματος.

Η έκθεση εκτείνεται στους δύο ορόφους του κτιρίου και περιλαμβάνει πρωτότυπο μουσειακό και αρχειακό υλικό. Τα εκθέματα και τα τεκμήρια που ήδη βρισκόταν στο μουσείο (δύο σημαίες-η μία νεωτερική, τυπογραφική πρέσα, τμήματα κρητικών στολών, προπλάσματα αγαλμάτων, εφημερίδες, κάρτες, φωτογραφίες, γραμματόσημα, έγγραφα) συντηρήθηκαν και επανεκτίθενται με μέριμνα για την προστασία τους από τις εγγενείς δυσκολίες του χώρου (υγρασία, ήλιος κ.λπ.). Παράλληλα, η μουσειακή έκθεση εμπλουτίστηκε σημαντικά με υλικό από το αρχείο του Ιδρύματος και πρόσφατες δωρεές.

Στο ισόγειο του Μουσείου δεσπόζουν η αυθεντική σημαία-λάβαρο της Επανάστασης, με την αναγραφή «Θέρισο 1905», και το χειροκίνητο επίπεδο πιεστήριο (πρέσα) που χρησιμοποιήθηκε από τους επαναστάτες. Επίσης, μία στολή υπηρεσίας Κρητικού χωροφύλακα (δωρεά: Π. Παπακυριακού), αυθεντικά τεκμήρια και φωτογραφίες της εποχής.

Μέσω εποπτικού υλικού παρουσιάζεται το ιστορικό του κτιρίου και μία σύντομη επισκόπηση των επαναστατικών γεγονότων.

Στον όροφο εκτίθενται δύο όπλα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την Επανάσταση (δωρεά: Κ. Γύπαρη).

Συγκεκριμένα: (α) ένα τουφέκι τύπου Peabody Martini, το οποίο κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ το 1871, έπειτα από παραγγελία του οθωμανικού στρατού, χρησιμοποιήθηκε στην Κρήτη εναντίον των επαναστατών και κατέληξε ως λάφυρο στα χέρια των Κρητικών και

(β) ένα πολεμικό τουφέκι τύπου γκρα, γαλλικής κατασκευής 1877, που χρησιμοποιούνταν από τον ελληνικό στρατό.

Επίσης, παρουσιάζεται μία αυθεντική καθημερινή κρητική ενδυμασία των αρχών του 20ού αιώνα και μία ενδεικτική έκθεση εφημερίδων και μονόφυλλων της Επίσημης Εφημερίδας της Κρητικής Πολιτείας σχετικών με την Επανάσταση του Θερίσου.

Μέσω πλούσιου εποπτικού υλικού από το αρχείο φωτογραφιών, εφημερίδων και ταχυδρομικών καρτών του Ιδρύματος, παρουσιάζονται τα γεγονότα της πρώτης φάσης της Κρητικής Πολιτείας (1898-1908) με έμφαση στην Επανάσταση του Θερίσου.

Η ανακαίνιση του Μουσείου έχει ήδη προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον και αναμένονται νέες προσκτήσεις–δωρεές, οι οποίες θα συμβάλουν στον περαιτέρω εμπλουτισμό της μουσειακής έκθεσης.

Εντός του 2020 πρόκειται να εγκατασταθούν στο Μουσείο σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές με διαδραστικό περιεχόμενο για τους επισκέπτες στο πλαίσιο ενός έργου το οποίο εντάσσεται σε εγκεκριμένο πρόγραμμα με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης.

πηγη H24