Το «Πάσχα του καλοκαιριού» γιορτάζουν Έλληνες και Ρώσοι πιστοί τον Δεκαπενταύγουστο, την Ημέρα Κοίμησης της Θεοτόκου.
Ανάμεσα στις οδούς Φιλελλήνων, Αμαλίας και Σoυρή, η θεία Λειτουργία του Δεκαπενταύγουστου, θα ακουστεί σε δύο γλώσσες, την ελληνική και τη ρωσική.
Και αυτό, γιατί εκεί βρίσκεται η ρωσική εκκλησία της Αθήνας (αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα). Το κέντρο των Ρώσων Ορθοδόξων Πιστών στην Αθήνα τελεί τη λειτουργία και στις δύο γλώσσες.
«Τον Δεκαπενταύγουστο γιορτάζουμε στην Αγία Τριάδα τόσο με το παλιό όσο και με το νέο ημερολόγιο, για να εξυπηρετήσουμε όλους τους πιστούς Έλληνες και Ρώσους, ανεξαρτήτως των ημερολογίων, επισημαίνει στο Sputnik o Πάτερ Συνέσιος, ιερέας της εκκλησίας.
Φέτος θα έχουμε και για πρώτη φορά την τέλεση της ακολουθίας των εγκωμίων της Θεοτόκου, προσθέτει.
«Για πρώτη φορά αυτή τη χρονιά, η ρωσική εκκλησία της Αθήνας θα πραγματοποιήσει περιφορά της εικόνας της Παναγίας κατά τη διάρκεια των εορτασμών», όπως μας λέει από την πλευρά του ο πατέρας Αλέξανδρος, που τελεί τη θεία λειτουργία του Δεκαπενταύγουστου στη Ρωσική Εκκλησία της Αθήνας, εδώ και δώδεκα χρόνια.
«Η πλειονότητα του κόσμου ωστόσο συγκεντρώνεται στις 28 Αυγούστου, με το παλαιό ημερολόγιο. Τότε παρακολουθείται και από περισσότερους Ρώσους», προσθέτει.
H κοινή εκκλησιαστική παράδοση Ελλάδας και Ρωσίας, προφανώς και δεν προέκυψε τώρα, αλλά είναι μακραίωνη.
Το ελληνικό στοιχείο υπάρχει έντονα στις ρωσικές εκκλησίες και αυτό γιατί όπως μας εξηγεί ο πατέρας Συνέσιος, αρκετές αγιογραφίες είναι ελληνικής προέλευσης.
Ποιες είναι αυτές οι εκκλησίες;
To Μοναστήρι της Παναγίας του Ντον (Μοναστήρι Ντονσκόι)
Θεμέλιο της, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ντον, που σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση έσωσε τους Ρώσους από το στρατό των Τατάρων στη μάχη του ποταμού Μοσκβά, που περνάει μέσα από τη ρωσική πρωτεύουσα.
Η εικόνα της αγιογραφήθηκε από τον Θεοφάνη τον Έλληνα, δάσκαλο ενός από τους μεγαλύτερους Ρώσους αγιογράφους, του Ανδρέα Ρουμπλιόφ.
Η ελληνορωσική σύνδεση της συγκεκριμένης εκκλησίας έγκειται επίσης, στο ότι δύο κοιμητήρια όπου βρίσκονται δίπλα στο μοναστήρι υπάρχουν ενταφιασμένοι πολλοί επιφανείς Έλληνες κάτοικοι της Μόσχας, αναγνωρισμένοι για εθνική ευεργεσία.
Το μοναστήρι παρέμεινε κλειστό καθ’ όλη την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Η Παναγία του Ντον τιμάται στις 19 Αυγούστου.
Καθεδρικός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
Ένας ακόμη «ελληνορωσικός» ναός, ο Καθεδρικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου βρίσκεται στο Κρεμλίνο.
Βασικό στοιχείο του ναού που χρησιμοποιήθηκε ως κρύπτη κρατικών αρχείων και θησαυρών αλλά και ως φυλακή πολιτικών κρατουμένων, αποτελούν οι τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 16ο αιώνα. Δημιουργήματα του Θεοφάνη του Έλληνα και του Ανδρέα Ρουμπλιόφ.
Ανακαλύφθηκαν, κρυμμένες κάτω από μεταγενέστερες τοιχογραφίες επί Σοβιετικής Ένωσης όταν ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης.
Καθεδρικός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου
Με ελληνικές αγιογραφίες και ο Καθεδρικός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ο αρχαιότερος των τριών καθεδρικών ναών που εντοπίζονται στην ομώνυμη πλατεία την Πλατεία των Καθεδρικών αλλά και το παλαιότερο πλήρως διατηρημένο κτήριο στη Μόσχα.
Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα μνημεία του Κρεμλίνου. Τόπος στέψης των Τσάρων αλλά και η προσωπική τους εκκλησία, στο χώρο της βρίσκονται και οι τάφοι της πλειονότητας των Ρώσων πατριαρχών μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα. Ο ναός βομβαρδίστηκε κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση, αλλά αναστηλώθηκε στη συνέχεια.
Άλλες άγνωστες Παναγίες της Ρωσίας
Υπάρχουν και άλλες εκκλησίες στη Ρωσία αφιερωμένες στην Παναγία, όπου ο Δεκαπενταύγουστος γιορτάζεται με λαμπρότητα, αλλά και καθεμία έχει ξεχωριστές γιορτές.
Η Παναγία του Τιχβίν
Περίπου 230 χλμ. ανατολικά της Αγίας Πετρούπολης η ομώνυμη πόλη έχει και μια θαυματουργή εικόνα, με την αντίστοιχη εκκλησία.
Η ορθόδοξη παράδοση της Ρωσίας θεωρεί θαυματουργή την εικόνα καθώς όπως υποστηρίζουν, έσωσε τους Ρώσους στη μάχη του Νόβγκοροντ. Όταν επιτέθηκε ο σουηδικός στρατός στο Νόβγκοροντ βρέθηκε απέναντι σε μια τεράστια στρατιά ανδρών και τελικά υποχώρησαν. Η παράδοση λέει ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ και το θεωρεί ως επέμβαση της Παναγίας.
Το αντίγραφο της εικόνας έφτασε στην Ελλάδα φέτος, τον Μάρτιο του 2019.
Η Παναγία του Σμολένσκ
Δώρο του πρίγκηπα Βλαδίμηρου στον καθεδρικό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Σμολένσκ, η Παναγία η Οδηγήτρια του Σμολένσκ θεωρείται επίσης θαυματουργή.
Η Παναγία του Σμολένσκ συνδέθηκε με πολλές σημαντικές εθνικές νίκες των Ρώσων. Η εικόνα της φυλάσσεται σήμερα, στον καθεδρικό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Σμολένσκ.
Η Παναγία του Καζάν
Με δύο καθεδρικούς ναούς στην Αγία Πετρούπολη αλλά και τη Μόσχα, η Παναγία του Καζάν θεωρείται από τη εκκλησιαστική παράδοση ως προστάτιδα της ρωσικής οικογένειας. Στο σημείο χτίστηκε ο Ιερός Ναός της Θεοτόκου του Καζάν όπου φυλασσόταν η εικόνα της έως και το 1904. Τότε η εικόνα εξαφανίστηκε, κάτι που αποδίδεται σε κλοπή.
Αντίγραφο της εικόνας, φυλάσσεται σήμερα στον Ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Καζάν.
«Πέρα από τις εκκλησίες που ενώνουν Ελλάδα και Ρωσία, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την κοινή μας παράδοση. Αρκετοί ιερείς εκδιώχθηκαν από τον Πόντο και υπηρέτησαν σε μοναστήρια του Καυκάσου κρατώντας ζωντανή την ελληνική παράδοση», επισημαίνει ο πατέρας Συνέσιος.
«Υπάρχουν ανταλλαγές μεταξύ Ελλήνων και Ρώσων Μοναχών εδώ και αιώνες. Τον 17ο αιώνα η μεγάλη Αικατερίνη έφτιαξε μια εκκλησία για τους Έλληνες του Νότου τη μητρόπολη Αστραχανίου. Αυτή η μακραίωνη παράδοση συνεχίζεται ως σήμερα καθότι στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετοί Ρώσοι πατέρες,
μοναχοί και Ρωσίδες μοναχές. Στη Ρωσία αντίστοιχα υπάρχουν άλλοι Έλληνες μοναχοί», αναφέρει.
Το 2016 γιορτάστηκαν τα 1.000 έτη του ρωσικού μοναχισμού στο Άγιον Ορος, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και την ελληνική πολιτική ηγεσία να επισκέπτονται την Αθωνική Πολιτεία για να τιμήσουν την επέτειο.
«Η θρησκεία παραμένει ο συνδετικός κρίκος που υπάρχει εδώ και τόσα χρόνια. Μας ενώνει τους δύο λαούς και τους δύο πολιτισμούς, την Ελλάδα και τη Ρωσία, ο ίδιος Θεός και η ίδια πίστη», προσθέτει ο πατέρας Συνέσιος.