Το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία ανακοίνωσαν ένα ειδικό σύμφωνο ασφαλείας για την κοινή χρήση προηγμένων αμυντικών τεχνολογιών, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της Κίνας.
Η συνεργασία θα δώσει τη δυνατότητα στην Αυστραλία να κατασκευάσει πυρηνικά υποβρύχια για πρώτη φορά. Μάλιστα, όπως ανακοίνωσε σήμερα η Αυστραλία, θα επιδιώξει την ανάπτυξη οκτώ πυρηνικών υποβρυχίων.
Το σύμφωνο, γνωστό ως Aukus, θα καλύπτει επίσης την τεχνητή νοημοσύνη, τις κβαντικές τεχνολογίες και τον κυβερνοχώρο.
Οι τρεις χώρες ανησυχούν για την αυξανόμενη δύναμη και τη στρατιωτική παρουσία της Κίνας στην περιφέρεια Ινδίας-Ειρηνικού.
Ως αποτέλεσμα του συμφώνου, η Αυστραλία ακύρωσε τη συμφωνία κατασκευής υποβρυχίων γαλλικού σχεδιασμού. Η Γαλλία είχε εξασφαλίσει συμβόλαιο ύψους 50 δισ. δολαρίων Αυστραλίας (31 δισ. ευρώ ) για την κατασκευή 12 υποβρυχίων για το ναυτικό της Αυστραλίας το 2016. Η συμφωνία ήταν η μεγαλύτερη αμυντική σύμβαση της Αυστραλίας.
Το έργο, ωστόσο, καθυστέρησε σημαντικά, σε μεγάλο ποσοστό λόγω του όρου της Καμπέρα να προμηθεύονται υλικά από την εγχώρια αγορά της χώρας.
Η ανακοίνωση
Την Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον και ο Αυστραλός ομόλογός του Σκοτ Μόρισον εξέδωσαν κοινή δήλωση σχετικά με την έναρξη της νέας εταιρικής σχέσης ασφαλείας.
«Ως η πρώτη πρωτοβουλία στο πλαίσιο του Aukus ... δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνικών υποβρυχίων για το Βασιλικό Ναυτικό της Αυστραλίας», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«Αυτή η ικανότητα θα προωθήσει τη σταθερότητα στην περιφέρεια Ινδίας-Ειρηνικού και θα αναπτυχθεί προς υποστήριξη των κοινών αξιών και συμφερόντων μας», συνεχίζει η ανακοίνωση.
Σύμφωνα με τους ηγέτες, ο στόχος της σύμπραξης είναι «να ενεργοποιηθεί η ικανότητα της Αυστραλίας το συντομότερο δυνατό», προσθέτοντας ότι «η Αυστραλία παραμένει προσηλωμένη στην εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεών της ως κράτος χωρίς πυρηνικά όπλα».
Το αμυντικό σύμφωνο θα επικεντρωθεί επίσης στις δυνατότητες του κυβερνοχώρου, στην τεχνητή νοημοσύνη και σε «πρόσθετες υποθαλάσσιες δυνατότητες», καταλήγει η ανακοίνωση.
Ο Μπάιντεν, μιλώντας σε διαδικτυακή εκδήλωση με τους δύο άλλους ηγήτες για την ανακοίνωση του συμφώνου, είπε ότι η πρωτοβουλία, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου υποβρυχίων, είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι οι χώρες έχουν την καλύτερη τεχνολογία για να «αμυνθούν από ταχέως εξελισσόμενες απειλές». «Τα έθνη μας στέκεται το ένα δίπλα στο άλλο για πάνω από 100 χρόνια », πρόσθεσε. «Σήμερα κάνουμε άλλο ένα ιστορικό βήμα για να εμβαθύνουμε και να επισημοποιήσουμε τη συνεργασία... επειδή όλοι αναγνωρίζουμε πόσο επικακτική είναι η διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιφέρεια Ινδίας-Ειρηνικού».
Πώς αντέδρασε η Κίνα
Η κινεζική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον επέκρινε την κίνηση της Τετάρτης, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία δεν πρέπει να δημιουργήσουν «αποκλειστικούς συνασπισμούς που στοχεύουν… τα συμφέροντα τρίτων».
«Θα πρέπει να αποτινάξουν τη νοοτροπία του ψυχρού πολέμου και τις ιδεολογικές τους προκαταλήψεις», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας Λιου Πενγκού.
Αμερικανός αξιωματούχος που μίλησε στους Financial Times είπε ότι ο Μπάιντεν δεν ανέφερε στον Κινέζο Σι Τζινπίνγκ την πρωτοβουλία κατά την επικοινωνία που είχαν οι δύο ηγέτες την περασμένη εβδομάδα.
Η νέα συνεργασία αποφασίστηκε μια εβδομάδα προτού ο Μπάιντεν φιλοξενήσει τους ηγέτες της Ιαπωνίας, της Ινδίας και της Αυστραλίας για την πρώτη σύνοδο με φυσοκή παρουσία της ομάδας των χωρών Quad. Η Quad έχει επίσης συσταθεί για να αντιμετωπίσει την Κίνα και έχει χαρακτηριστεί από το Πεκίνο ως «ασιατικό ΝΑΤΟ».
«Αυτή είναι μια θεμελιώδης απόφαση που δεσμεύει αποφασιστικά την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία για γενιές», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Τι είπε η Γαλλία
Η απόφαση των ΗΠΑ να παραμερίσουν τη Γαλλία από μια συμφωνία που είχε συνάψει με την Αυστραλία για την προμήθεια υποβρυχίων δείχνει έλλειψη συνοχής σε μια στιγμή που οι δύο σύμμαχοι αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην περιφέρει Ινδίας-Ειρηνικού, ανακοίνωσε χθες το Παρίσι.
Οι Γάλλοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας ανέφεραν επίσης σε ανακοίνωσή τους ότι η απόφαση της Αυστραλίας να αθετήσει τη σύμβαση είναι αντίθετη με το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.