Το Ισλαμικό Κράτος έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών που κατείχε στη Συρία και στο Ιράκ, γι’ αυτό αυξάνεται ο κίνδυνος μερικοί από τους περίπου 30.000 ξένους μαχητές του να πάνε σε άλλες χώρες να πραγματοποιήσουν επιθέσεις.
Ένας αριθμός ξένων μαχητών θα παραμείνει στη Συρία και στο Ιράκ θα συνεχίσει να ανήκει στο ISIS που επιστρέφει σ’ αυτό που ήταν αρχικά, πριν από 10 χρόνια: μια αντάρτικη δύναμη που κάνει τρομοκρατικές επιθέσεις και ανταρτοπόλεμο, λέει στο BBC ο δρ Λορέντζο Βιντίνο, διευθυντής του Προγράμματος για τον Εξτρεμισμό στο πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ.
Πολλοί ξένοι μαχητές ήταν από τους τελευταίους που έμειναν να πολεμούν στη Μοσούλη και στη Ράκα. Σήμερα πολλοί από αυτούς δικάζονται στα ιρακινά δικαστήρια και αντιμετωπίζουν την θανατική ποινή.
Η Τουρκία ανησυχεί
Πολλοί άλλοι, όμως, εγκαταλείπουν το «χαλιφάτο» κυρίως μέσω των 800 και πλέον χιλιομέτρων των συνόρων Συρίας – Τουρκίας. Λόγω των επιθέσεων που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια σε τουρκικό έδαφος, οι τουρκικές αρχές ανησυχούν. Το ίδιο και η Ιορδανία και ο Λίβανος.
Πού πηγαίνουν οι μαχητές αυτοί; Μερικοί πήγαν στα βιλαγιάτ (επαρχίες) του Ισλαμικού Κράτους στην Υεμένη, στο Σινά, στον Βόρειο Καύκασο και στην ανατολική Ασία, σύμφωνα με τον δρ Βιντίνο. Η οργάνωση έχει επίσης ισχυρή παρουσία στη Λιβύη, όπου οι ΗΠΑ υπολογίζουν ότι διατηρεί 6.500 μαχητές, συν αρκετές εκατοντάδες στο Αφγανιστάν.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι άλλοι μαχητές μετακινήθηκαν σε συγκρούσεις σε μακρινά μέρη όπως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στη Μιανμάρ και στις Φιλιππίνες. Η έλευσή τους θα ενισχύσει τους ντόπιους τζιχαντιστές και θα αλλάξει την έκβαση των συγκρούσεων.
Ποιες χώρες απειλούνται περισσότερο
Πολλοί άλλοι ξένοι μαχητές επιστρέφουν στην χώρα καταγωγής τους. Μερικοί από αυτούς θα εγκαταλείψουν τον τζιχάντ ενώ άλλοι θα προσπαθήσουν να στήσουν τρομοκρατικά δίκτυα για να πραγματοποιήσουν επιθέσεις. Οι χώρες της Βόρειας Αφρικής είναι οι πιο ευάλωτες, με πρώτη την Τυνησία που έστειλε 6.000 μαχητές στο Ισλαμικό Κράτος και έχει το υψηλότερο ποσοστό μαχητών ανάλογα με τον πληθυσμό της στον κόσμο.
Οι χώρες του Κόλπου επίσης διατρέχουν αυτό τον κίνδυνο, όπως και η Ρωσία, ο Καύκασος και χώρες της Κεντρικής Ασίας _ όλες έχουν στείλει μεγάλο αριθμό μαχητών στο ISIS.
Πόσο κινδυνεύει η Ευρώπη
Η επιστροφή των 6.000 ευρωπαίων ξένων μαχητών προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Μέχρι σήμερα, λιγότεροι από τον έναν στους πέντε απ’ όσους αναμείχθηκαν σε επιθέσεις στη Δύση από το 2014 (όταν ανακηρύχθηκε το χαλιφάτο) είχαν εμπειρία ως μαχητές. Αυτό όμως ίσως αλλάξει όταν αυξηθούν οι επιστρέφοντες που σήμερα είναι περίπου 1.000.
Είναι πιθανό να μεταχειριστούν το δίκτυο επαφών τους και το κύρος τους ανάμεσα στους οπαδούς του τζιχάντ για να σχεδιάσουν τρομοκρατικές επιθέσεις.
Οι περισσότεροι επιστρέφουν νόμιμα, συχνά χρησιμοποιώντας το ευρωπαϊκό διαβατήριό τους. Τα ευρωπαϊκά κράτη δεν ξέρουν τι να τους κάνουν καθώς η φυλάκισή τους είναι περίπλοκη υπόθεση. Στη Βρετανία για παράδειγμα, καταδικάστηκαν μόνο 54 από τους 400 και πλέον που έχουν επιστρέψει.
Το κυριότερο νομικό πρόβλημα είναι ότι σε πολλές χώρες, η συμμετοχή σε ξένη σύγκρουση δεν αποτελούσε έγκλημα την στιγμή της αναχώρησης των μαχητών αυτών για την Συρία. Αρκετές έχουν αλλάξει έκτοτε τη νομοθεσία τους, όμως οι νέοι νόμοι δεν μπορούν να εφαρμοστούν αναδρομικά.