Ήταν Οκτώβριος του 2005. Τα μνημόνια ήταν ακόμη άγνωστη λέξη, αλλά στο λεξιλόγιό μας υπήρχε η λέξη «επιτήρηση» και η φράση «διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος» - και όπως διδάσκει η μικρή αυτή ιστορία, είχαν ιδιαίτερη βαρύτητα, σχεδόν ισάξια εκείνης των μνημονίων.
Τότε, πριν από 12 χρόνια, χωρίς «μνημόνια» η Κομισιόν ακύρωσε τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2006.
Η μικρή αυτή ιστορία αποτελεί ένα «μάθημα» προς όλους. Τόσο προς εκείνους που θεωρούν ότι με τη λήξη του μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018, τελειώνει η επιτήρηση των δανειστών, όσο και προς εκείνους που υποστηρίζουν ότι τόσο ασφυκτικό έλεγχο η χώρα δεν είχε ποτέ.
Στις 3 Οκτωβρίου 2005 η τότε κυβέρνηση Καραμανλή καταθέτει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του έτους 2006 στη Βουλή. Στόχος ήταν η μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2006, αλλά ο στόχος αυτός θα επιτυγχανόταν και με την τιτλοποίηση των φορολογικών εσόδων ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τα γνωστά ομόλογα προεσόδων, με τα οποία το Δημόσιο θα προεισέπραττε φόρους των επόμενων ετών.
Δύο μέρες μετά φτάνει στην Αθήνα ο τότε επίτροπος Χοακίν Αλμούνια, προσκεκλημένος του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργου Αλογοσκούφη. Στις 6 Οκτωβρίου δίνουν κοινή συνέντευξη Τύπου στο ΥΠΟΙΚ ο Γιώργος Αλογοσκούφης και ο Χοακίμ Αλμούνια.
Μεταξύ των ερωτήσεων προς τον επίτροπο ήταν και μία που αφορούσε τα προέσοδα και συγκεκριμένα εάν καλώς εντάχθηκαν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού. Ενώπιον του κ. Αλογοσκούφη, απαντά πως είναι εκτός των κανονισμών της Ε.Ε., πρέπει να αφαιρεθούν και ο προϋπολογισμός να στηρίζεται σε μέτρα μόνιμης απόδοσης.
Μετά την παρέμβαση αυτή, ο προϋπολογισμός του 2006 ξηλώθηκε κυριολεκτικά και στο τελικό σχέδιο, που κατατέθηκε ενάμιση μήνα αργότερα, προβλέπονταν προέσοδα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, αλλά με τη διευκρίνιση πως δεν θα υλοποιηθούν και ότι ο στόχος της μείωσης του ελλείμματος θα επιτυγχανόταν με άλλους τρόπους. Και, βέβαια, δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.
Τα διδάγματα της ιστορίας αυτής είναι πως η χώρα από τη στιγμή που είναι στην Ε.Ε., και ειδικά στην Ευρωζώνη, είναι υπό διαρκή επιτήρηση, όπως άλλωστε και όλες οι οικονομίες. Αξιοσημείωτο είναι πως το συγκεκριμένο περιστατικό συνέβη όταν η Ελλάδα ήταν μακριά από τα μνημόνια, αλλά είχε ενταχθεί στη Διαδικασία περί Υπερβολικού Ελλείμματος. Πόσο μάλλον που, μετά τον Αύγουστο του 2018, εκτός της επιτήρησης στην οποία υπάγονται όλες οι χώρες της Ε.Ε., η Ελλάδα έχει επιπλέον να αποπληρώσει και 223 δισ. ευρώ, προς τους Ευρωπαίους εταίρους.