Back to top

Η Ιρλανδία εξετάζει τρόπους για να αποφύγει προβλήματα από το Brexit

27/10/2017 - 12:18

Η Ιρλανδία επεξεργάζεται εναλλακτικά σχέδια για να προβλεφθούν όποιες ανεπιθύμητες συνέπειες από τις διαπραγματεύσεις για το Brexit, αποκάλυψε ο ΥΠΕΞ της χώρας Simon Coveney.

«Ως κράτος, οφείλουμε να έχουμε σχέδια για όλα τα ενδεχόμενα. Χρειάζεται να συνεχισθούν οι διαπραγματεύσεις για το καλλίτερο δυνατό αποτέλεσμα, όμως εμείς προετοιμάζουμε το έδαφος για συνέπειες που δεν επιθυμούμε», τόνισε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου.

Τι ακολούθησε την απόφαση για Brexit

Λίγες μόλις εβδομάδες πριν τη διεξαγωγή του βρετανικού δημοψηφίσματος τον Ιούνιο του 2016 για το εάν θα αποχωρήσει ή όχι από την ΕΕ, οι Ιρλανδοί διπλωμάτες ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι. Γνώριζαν τι διακυβευόταν εάν οι Βρετανοί επέλεγαν να αποχωρήσουν από την Ένωση. Δεν ήταν απλώς η μελλοντική οικονομική και εμπορική σχέση με τη Βρετανία ή οι συνέπειες για την υπόλοιπη ΕΕ. Ήταν το μέλλον της Συμφωνίας του Good Friday (Συμφωνία της Μεγάλης Δευτέρας), αυτή η έκτακτη συμφωνία που σφυρηλατήθηκε το 1998 από τους ηγέτες της Βρετανίας και της Ιρλανδίας με την τεράστια βοήθεια από τις ΗΠΑ και ασφαλώς από τους ηγέτες των εθνικιστικών και ενωτικών κοινοτήτων της Βόρειας Ιρλανδίας.

Σχεδόν 30 χρόνια μετά, η συμφωνία της Good Friday έχει επιστρέψει στο προσκήνιο, όχι χάρη στη βρετανική κυβέρνηση. "Οι Βρετανοί διπλωμάτες φαίνονται εντελώς ανενημέρωτοι για τις επιδράσεις που θα έχει στη Βόρεια Ιρλανδία το Brexit όταν συμβεί", εξήγησε ένας Ιρλανδός διπλωμάτης πριν από το δημοψήφισμα. "Ενώ προσπαθήσαμε να αναδείξουμε το θέμα, δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση. Ήταν σαν η Βόρεια Ιρλανδία να μην βρισκόταν στην ατζέντα τους", πρόσθεσε.

Είναι τώρα- και όχι μόνο για την Βρετανίδα πρωθυπουργό Theresa May και την Συντηρητική της κυβέρνηση. Στις 29 Απριλίου σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, οι άλλοι 27 ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν το λεγόμενο κείμενο Kenny, που πήρε το όνομά του από τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Enda Kenny. Είναι ένα πολύ μικρό κείμενο αλλά το περιεχόμενο δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί.

Λέει: "Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι η Συμφωνία Good Friday προβλέπει ρητώς έναν συμφωνημένο μηχανισμό όπου μια ενωμένη Ιρλανδία ίσως γίνει πραγματικότητα μέσω ειρηνικών και δημοκρατικών μέσων. Εν προκειμένω, το Ευρωπαϊκό συμβούλιο αναγνωρίζει ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ολόκληρη η επικράτεια μιας ενωμένης Ιρλανδίας θα ήταν μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης".

Εάν συμβεί αυτό, η ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου όπως την ξέρουμε, θα τελείωνε. Πραγματικά, απειλείται ήδη από τους Σκωτσέζους, οι οποίοι σκοπεύουν να διεξάγουν άλλο ένα δημοψήφισμα για το εάν θα παραμείνουν μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου. Αλλά η διαφορά μεταξύ Σκωτίας και Βόρειας Ιρλανδίας είναι πως η Συμφωνία Good Friday καθορίζει τους όρους για κάθε συμφωνηθείσα και τελική ενοποίηση των δύο πλευρών της Ιρλανδίας.

Η συμφωνία ορίζει ότι εναπόκειται στους ανθρώπους του νησιού της Ιρλανδίας και μόνο, "μέσω συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών αντιστοίχως και χωρίς εξωτερικά εμπόδια, να ασκήσουν το δικαίωμά τους της αυτοδιάθεσης στη βάση της συναίνεσης, που δίνεται ελεύθερα και ταυτόχρονα σε Βορρά και Νότο, να ενώσουν την Ιρλανδία, εάν αυτή είναι η επιθυμία τους, με την αποδοχή ότι αυτό ακριβώς πρέπει να επιτευχθεί και να ασκηθεί και υπόκειται στη συμφωνία και στη συναίνεση της πλειοψηφίας των ανθρώπων της Βόρειας Ιρλανδίας".

Μια τέτοια γλώσσα θα μπορούσαν να ήταν ρητορική το 1998. Αλλά στην πράξη, η Συμφωνία της Good Friday έθεσε σε εφαρμογή αρκετές σημαντικές εξελίξεις. Με τον καιρό, τα πολύ ενισχυμένα σύνορα μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας, έχουν εξαφανιστεί. Υπάρχει τώρα μια ομαλή σύνδεση μεταξύ των δύο τμημάτων του νησιού. Δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων μετακινούνται κάθε μέρα στο Βορρά ή στο Νότο.

Επιπλέον, η συμφωνία επιτρέπει στους πολίτες της Βόρειας Ιρλανδίας "να προσδιοριστούν ως Ιρλανδοί ή Βρετανοί, ή και τα δύο, καθώς μπορούν επίσης να επιλέξουν και ταυτόχρονα να επιβεβαιώσουν ότι το δικαίωμά τους να κατέχουν και βρετανική και ιρλανδική υπηκοότητα είναι αποδεκτό και από τις δύο κυβερνήσεις και δεν θα επηρεαστεί από καμία μελλοντική αλλαγή του status της Βόρειας Ιρλανδίας". Περισσότεροι από 1,8 εκατ. άνθρωποι στη Βόρεια Ιρλανδία, δικαιούνται ιρλανδική ιθαγένεια.

Εδώ είναι που μπαίνει το Brexit. Ο Kenny έχει περάσει τους τελευταίους μήνες να εξηγεί στους ηγέτες της ΕΕ, ιδιαίτερα στη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel, για ποιο λόγο η Βόρεια Ιρλανδία και η Δημοκρατία δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα λεγόμενα σκληρά σύνορα. Θα μπορούσε ενδεχομένως να υπονομεύσει την Συμφωνία της Good Friday, η οποία στοχεύει ακριβώς στο να δημιουργήσει ήπια σύνορα για να ενισχύσει την εμπιστοσύνη, το εμπόριο, τους πολιτισμικούς και κοινωνικούς δεσμούς, και την κοινή ασφάλεια.

Σε περίπτωση που η βρετανική κυβέρνηση έχει ξεχάσει αυτό το γεγονός, στη Βόρεια Ιρλανδία, μια πλειοψηφία του 55% ψήφισε τον Ιούνιο του 2016 στο δημοψήφισμα υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Και εξαιτίας της αβεβαιότητας για το Brexit στο μέλλον, υπήρξε μια τεράστια αύξηση των ανθρώπων από τη Βόρεια Ιρλανδία και το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο που ζητούσαν ιρλανδικά διαβατήρια. Τον Ιανουάριο του 2016, υπήρχαν 3.973 αιτήσεις από τη Βόρεια Ιρλανδία και 3.525 από τη Μεγάλη Βρετανία. Τον Ιανουάριο του 2017, οι αριθμοί αυξήθηκαν στους 7.045 και 6.026 αντιστοίχως.

Η Ιρλανδική ενοποίηση δεν πρόκειται να έρθει σε μια νύχτα, ούτε είναι ένα προκαταρκτικό συμπέρασμα. Παρά τις σχεδόν τρεις δεκαετίες συχνά ασταθούς ειρήνης, η μείωση του μίσους και των φραγμών μεταξύ των βασικών Καθολικών εθνικιστών και των σε μεγάλο βαθμό Προτεσταντών ενωτικών, θα χρειαστεί τουλάχιστον μία γενιά για να υπερβληθούν. Όπως έχει, υψηλά τείχη εξακολουθούν να διαιρούν τις κοινότητες, ενώ υπάρχουν και κάποιες υποψίες για τις προθέσεις της κυβέρνησης του Δουβλίνου. Μια δημοσκόπηση τον Σεπτέμβριο του 2016, εμφάνισε ότι μια καθαρά πλειοψηφία στη Βόρεια Ιρλανδία θα ψήφιζε να παραμείνει στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ μόλις το ένα πέμπτο θα υποστήριζε μια ενωμένη Ιρλανδία.

Αυτοί οι αριθμοί θα μπορούσαν να αλλάξουν, αναλόγως την έκβαση των διαπραγματεύσεων του Brexit. Αλλά καθιστώντας τη Βόρεια Ιρλανδία ένα ευρωπαϊκό και όχι ένα βρετανικό ζήτημα, οι ηγέτες της ΕΕ αναγνωρίζουν την ευπάθεια της Συμφωνίας της Good Friday, τον φόβο της αστάθειας, και τις αμφιβολίες για την ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.