Στις 30 Μαΐου 2014, ο τότε αρχηγός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων (ΤΕΔ) Νετσντέτ Oζέλ, μετά το τέλος της αεροναυτικής άσκησης «Beyaz Firtina ’14», έκανε μια μακροσκελή δήλωση η οποία, σε δύο σημεία, περιείχε μια φράση που, μέχρι πρότινος, δεν δημιουργούσε κάποιο ιδιαίτερο συνειρμό στο ευρύ ελληνικό κοινό.
Πλαισιωμένος από τον τότε αρχηγό του στρατού ξηράς Χουλουσί Ακάρ και τον τότε αρχηγό του τουρκικού ναυτικού Μπουλέντ Μποστάνογλου, ο κ. Οζέλ αναφερόταν δύο φορές στη «Γαλάζια Πατρίδα» (Mavi Vatan). Εναν χρόνο αργότερα, ο κ. Ακάρ τον διαδεχόταν στη θέση του αρχηγού των ΤΕΔ ενώ ο κ. Μποστάνογλου αναλάμβανε να συγγράψει τη ναυτική στρατηγική της Τουρκίας.
Σε αυτήν υπάρχουν διάφορα ενδιαφέροντα στοιχεία. Το πλέον ενδιαφέρον, ωστόσο, εντοπίζεται σε δύο χάρτες. Ο πρώτος απεικονίζει την αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) της Τουρκίας αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας (όπως την αντιλαμβάνεται η Αγκυρα) και ο δεύτερος τη θαλάσσια περιοχή που έχει παραχωρήσει το υπουργικό συμβούλιο στην τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤΡΑΟ).
Και οι δύο έχουν ένα δυτικό όριο που λειτουργεί σαν νοητή προειδοποίηση προς την Ελλάδα: τον 28ο μεσημβρινό, ο οποίος βρίσκεται περίπου στο μέσον της Ρόδου και, προφανώς, βρίσκεται πολύ δυτικότερα του Kαστελλόριζου.
Εκεί εντοπίζεται το δυτικό όριο των τουρκικών διεκδικήσεων, με το ανατολικό να φθάνει στον 32ο μεσημβρινό, στα ανοικτά της Πάφου. Το νότιο όριο είναι το μέσον της απόστασης ανάμεσα στην Τουρκία και την Αίγυπτο.
Παρά το γεγονός ότι η έννοια της στενής σύνδεσης της Τουρκίας με τις τρεις θάλασσες που την περιβάλλουν (Αιγαίο, Μεσόγειος, Μαύρη Θάλασσα) δεν είναι νέα και χρονολογείται στα μέσα του 20ού αιώνα, όταν ο γνωστός, στη γειτονική χώρα, Τουρκοκρητικός συγγραφέας Τζεβάτ Σακίρ τόνιζε στα έργα του την άρρηκτη σύνδεση των Τούρκων της Ανατολίας με το απέραντο γαλάζιο, μετά το 2015 ξεκινάει μια συνολική προσπάθεια θωράκισης του 28ου μεσημβρινού.
Ο κ. Μποστάνογλου (στηριγμένος, μεταξύ άλλων, σε μελέτες του απόστρατου ναυάρχου Τσιχάτ Γιαϊτσί, αλλά και του Τσεμ Γκιούρντενιζ) δημιούργησε, πρακτικά, έναν οδικό χάρτη για την ανάπτυξη του τουρκικού ναυτικού.
Στα τριάμισι χρόνια που ακολούθησαν, το τουρκικό ναυπηγικό πρόγραμμα ακολούθησε απαρέγκλιτα το πρόγραμμα της στρατηγικής Μποστάνογλου, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή το ναυτικό της γείτονος να διαθέτει ποικιλία στόλου που δεν περιορίζεται σε πολεμικά, αλλά περιλαμβάνει πλοία για επιστημονικές έρευνες, διάσωσης, ενώ οσονούπω αποκτά και δεύτερο πλωτό γεωτρύπανο.
Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες καθελκύστηκε ένα πλοίο, που πρακτικά αποτελεί πλατφόρμα «R & D», ανάλογο του οποίου διαθέτουν μόνο πολύ μεγάλες χώρες (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα) και συνήθως θεωρείται ακριβή πολυτέλεια, καθώς χρησιμοποιείται για τη δοκιμή και την ανάπτυξη ραντάρ, οπλικών, ηλεκτρονικών και άλλων συστημάτων.
Μπορεί με τις κατάλληλες προσθήκες να μετατραπεί σε αντιτορπιλικό. Επιπλέον, η Τουρκία είναι η μόνη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο που διαθέτει ουσιαστικές δυνατότητες διάσωσης σε περίπτωση μείζονος ατυχήματος σε υποβρύχιο.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε ότι θα είναι έτοιμο εντός προθεσμίας και το ελικοπτεροφόρο «TCG Anadolu», προσθήκη η οποία θα ενισχύσει έτι περαιτέρω την τουρκική δυνατότητα παρέμβασης σε ολόκληρο το ανατολικό τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου.
Ο Μπουλέντ Μποστάνογλου είχε περιγράψει ήδη από το 2015 τη γενική λογική που πρέπει να διέπει το τουρκικό ναυτικό. «Ο τρόπος που μια χώρα χρησιμοποιεί τις ναυτικές δυνάμεις της αποκαλύπτει, επίσης, τα χαρακτηριστικά της εξωτερικής πολιτικής της», ανέφερε ενδεικτικά.
Ηδη από τότε προβλεπόταν με απόλυτη σαφήνεια ότι ανάμεσα στους βασικούς στόχους του τουρκικού ναυτικού περιλαμβάνεται «η ματαίωση παράνομων ερευνών/γεωτρήσεων στις περιοχές ευθύνης μας» και «η υποστήριξη για τις δραστηριότητες έρευνας αλλά και εξόρυξης που έχουν εγκριθεί από την τουρκική κυβέρνηση».