Οι συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν λόγω της αποσχισθείσας περιοχής του Ναγκόρνο- Καραμπάχ συνεχίζονταν σήμερα το πρωί, με τις δύο πλευρές να αναπτύσσουν βαρύ πυροβολικό, όπως ανακοίνωσαν.
Το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας έκανε λόγο για συγκρούσεις που σημειώνονταν όλη τη διάρκεια της νύκτας, ενώ το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν επεσήμανε ότι οι αρμένικες δυνάμεις βομβαρδίζουν την πόλη Τέρτερ.
Έκκληση του ΓΓ του ΟΗΕ να σταματήσουν οι συγκρούσεις
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες απηύθυνε έκκληση απόψε στο Αζερμπαϊτζάν και στους αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζονται από την Αρμενία, «να σταματήσουν αμέσως τις μάχες» στη διαφιλονικούμενη περιοχή.
Ο Γκουτέρες ζήτησε από όλες τις πλευρές να αποκλιμακώσουν την ένταση και να επιστρέψουν, χωρίς καθυστέρηση, στο τραπέζι ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, ανέφερε ο εκπρόσωπός του, Στεφάν Ντουζαρίτς.
Σύμφωνα με τον Ντουζαρίτς, ο Γκουτέρες σκοπεύει να μιλήσει τόσο με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ όσο και με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν. «Ο γενικός γραμματέας είναι πολύ ανήσυχος για την πρόσφατη επανάληψη των εχθροπραξιών» και «καταδικάζει την προσφυγή στη βία», πρόσθεσε.
Ο Γκουτέρες στηρίζει την Ομάδα του Μινσκ, δηλαδή τη μεσολαβητική προσπάθεια της Γαλλίας, της Ρωσίας και των ΗΠΑ και προέτρεψε τις αντίπαλες πλευρές «να συνεργαστούν στενά» με αυτές τις χώρες για να ξαναρχίσει ο διάλογος χωρίς προϋποθέσεις.
Πως φτάσαμε στη σύγκρουση
Η σύγκρουση μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας κρατάει δεκαετίες. Ενίοτε, μάλιστα, αναζωπυρώνεται. Πυρήνας αυτής είναι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η ΕΣΣΔ «δημιούργησε» την αυτόνομη περιοχή Ναμπόρνο-Καραμπάχ μέσα στο Αζερμπαϊτζάν. Από το 1920 κιόλας, οι σοβιετικές δημοκρατίες της περιοχής βρέθηκαν σε διαφωνία ως προς τον έλεγχο του.
Μετά το θάνατο του Στάλιν, 2.500 Αρμένιοι του Ναγκόρνο- Καραμπάχ υπέγραψαν αίτηση, ζητώντας αυτό να τεθεί υπό τον έλεγχο της Αρμενίας ή της Ρωσίας. Η πτώση της ΕΣΣΔ σηματοδότησε νέα ανάφλεξη στην περιοχή. Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο- Καραμπάχ ενέκριναν τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους μέσω δημοψηφίσματος, το οποίο δεν έγινε αποδεκτό από την αζέρικη πλευρά. Το δημοψήφισμα αποτέλεσε έναυσμα για την έναρξη ενός σφοδρού πολέμου. Η περιοχή ανακήρυξε την ανεξαρτησία της, όμως ο πόλεμος είχε αφήσει πίσω του τουλάχιστον 25.000 νεκρούς. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια και έτσι οι συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των Αζέρων, αλλά και μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων, αποτελούν συχνό φαινόμενο. Τον Ιούλιο του 2020, αναζωπυρώθηκαν οι συρράξεις.
Η σύγκρουση δεν αφορά μονάχα στην Αρμενία και το Αζερμπαιστάν. Παρεμβαίνουν και οι αντίπαλες εμπλεκόμενες δυνάμεις, που δεν είναι άλλες από την Τουρκία και τη Ρωσία. Στο πόλεμο της δεκαετίας του '90 το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχε την υποστήριξη της Αρμενίας και της Ρωσίας, ενώ το Αζερμπαϊτζάν την υποστήριξη της Τουρκίας. Το ζήτημα παραμένει μέχρι και σήμερα ανοιχτό, όπως και αναρίθμητες άλλες συγκρούσεις του μετασοβιετικού Καύκασου, όπου επικρατεί μία εύθραυστη ειρήνη. Το Αζερμπαϊτζάν είναι «συγγενές» έθνος της Τουρκίας. Ενδεικτικό παράδειγμα, η άκρως επιθετική υποδοχή του νέου πρεσβευτή της Ελλάδας στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν Νικολάου Πιπερίγκου από τον πρόεδρο της χώρας Ιλχάμ Αλίγεφ στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν υπογράμμισε ότι το Αζερμπαϊτζάν στηρίζει τις έρευνες της Τουρκίας στη Ανατολική Μεσόγειο. H εμπλοκή της Άγκυρας είναι αυτό που φοβίζει την Αρμενία, η οποία απηύθυνε ήδη έκκληση στη διεθνή κοινότητα για την αποτροπή αυτού του ενδεχομένου. Ήδη, το βράδυ της Κυριακής, το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας ανακοίνωσε ότι εξετάζει σοβαρά τις πληροφορίες που θέλουν την Τουρκία να μεταφέρει μαχητές από τη Συρία, ώστε να στηρίξουν το Αζερμπαιτζάν. Η πληροφορία έρχεται από το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Μένει να φανεί ποιος θα είναι ο ρόλος της Ρωσίας που παραδοσιακά στηρίζει την Αρμενία.
Η Τουρκία έχει εστιάσει ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, με πληροφορίες διεθνών μέσων ενημέρωσης να αναφέρουν πως μεταφέρει μέχρι και Σύρους τζιχαντιστές στο πολεμικό μέτωπο. Δεν αποτελεί έκπληξη που ο Ερντογάν υποστηρίζει τον «αδελφό» πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, τον πιο στενό σύμμαχο της Τουρκίας στον Καύκασο. Ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, με μήνυμα του στο twitter, διαβεβαίωσε πως «το Αζερμπαϊτζάν έχει την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας». Η τουρκική στήριξη ενθαρρύνει την επιθετικότητα των Αζερών, με το Μπακού να είχε φτάσει στο σημείο να απειλήσει το Ερεβάν ακόμα και με Πυρηνικό πλήγμα.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, σε ανακοίνωση του, κάλεσε «όλες τις πλευρές να σταματήσουν τις εχθροπραξίες άμεσα και να αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση». Μένει να φανεί αν και κατά πόσο οι εξελίξεις αυτές θα δοκιμάσουν τις ήδη επιβαρυμένες ρωσοτουρκικές σχέσεις. Από την πλευρά τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες προέτρεψαν απόψε το Αζερμπαϊτζάν και τους αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ «να σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες» σε αυτόν τον διαφιλονικούμενο θύλακα. Τον τερματισμό των εχθροπραξιών ζήτησαν επίσης η ΕΕ, η Γερμανία, το ΝΑΤΟ και η Γαλλία. Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες απηύθυνε έκκληση απόψε στο Αζερμπαϊτζάν και στους αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζονται από την Αρμενία, «να σταματήσουν αμέσως τις μάχες» στη διαφιλονικούμενη περιοχή.