Σε αδιέξοδο κατέληξε η πρώτη προσπάθεια των Ευρωπαίων ηγετών να καταλήξουν σε μαι κοινή λύση για το μεταναστευτικό πρόβλημα, με τους οιωνούς να μην είναι θετικοί ούτε για τη δεύτερη ημέρα της συνόδου κορυφής. Αυτή την ώρα, οι ακραίες απόψεις φαίνεται να υπερισχύουν, θέτοντας εν αμφιβόλω ακόμα και τα συμπεράσματα της Συνόδου.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η κόντρα μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας. Από τη μία, η νέα κυβέρνηση της Ιταλίας έχει δεσμευτεί για πολύ αυστηρότερη στάση στη μετανάστευση, απωθώντας σκάφη που έχουν σώσει μετανάστες και πρόσφυγες στη Μεσόγειο. Από την άλλη, η Γερμανία και κυρίως ο εταίρος της κυβέρνησης Μέρκελ, Χορστ Ζεεχόφερ από τη Βαυαρία, απειλεί τη Μέρκελ, αν δεν επιστρέφει όποιον παράτυπο μετανάστη βρει στη χώρα πρώτης εισόδου, και ζητά κλείσιμο των συνόρων.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, προειδοποιεί για βέτο στα συμπεράσματα της Συνόδου, σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί το αίτημα της Ρώμης για κατάργηση του Δουβλίνου ΙΙ. Κάτι που όπως φαίνεται πάντως, αναμένεται πως θα προχωρήσει.
Η Ιταλία θέλει τόσο την επιστροφή των μετανάστες στις πλατφόρμες, αλλά και την άμεση διασπορά μεταναστών που φτάνουν στις χώρες της ΕΕ.
Το προσχέδιο του κειμένου των συμπερασμάτων αναφέρει πως η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ιταλία και τα άλλα κράτη-μέλη πρώτης υποδοχής στο θέμα της μετανάστευσης. Θα ενισχύσει την υποστήριξή της για την ακτοφυλακή της Λιβύης, τις παράκτιες και τις νότιες κοινότητες, τις ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής, τις εθελοντικές ανθρωπιστικές επιστροφές, τη συνεργασία με άλλες χώρες καταγωγής και διέλευσης, καθώς και την εθελοντική επανεγκατάσταση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «ένα κράτος-μέλος (σ.σ. η Ιταλία) διατύπωσε επιφυλάξεις για το σύνολο των συμπερασμάτων και προς στιγμήν δεν συμφωνήθηκαν συμπεράσματα». Η ανακοίνωση του Συμβουλίου εξηγεί ότι γι’ αυτό το λόγο δεν θα πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη για σήμερα συνέντευξη Τύπου των Γιούνκερ και Τουσκ, παρά μόνο η τελική, μετά το πέρας της Συνόδου.
Στη σημερινή σύνοδο γίνεται συζήτηση τόσο για την εσωτερική όσο και για την εξωτερική διαχείριση του μεταναστευτικού. Ως προς το δεύτερο σκέλος, όλες οι χώρες φαίνεται να είναι υπέρ της συμβιβαστικής πρότασης για “πλατφόρμες αποβίβασης”, όπου οι μετανάστες που βρίσκονται σε σκάφη στη Μεσόγειο θα ανακατευθύνονται σε τρίτες χώρες, στη Βόρεια Αφρική, όπου εκεί θα εξετάζονται τα αιτήματα ασύλου τους -και θα «εξωτερικεύεται» η διαχείριση του ασύλου.
Διαφωνίες υπάρχουν εδώ από Γαλλία και Ισπανία, που θέλουν να υπάρχουν hotspot αντίστοιχα με αυτά της Ελλάδας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η ιδέα των εξωτερικών πλατφορμών είναι ενάντιες στο διεθνές δίκαιο.
Στο θέμα της επιστροφής των μεταναστών από τη Γερμανία σε χώρες πρώτης γραμμής, που ζητούν οι Βαυαροί, η Μέρκελ επιζητεί την λύση μέσω διμερών συμφωνιών με τις τρίτες χώρες απ’ όπου έρχονται οι μετανάστες, αλλά και με χώρες της ΕΕ όπως η Ελλάδα, όπου φαίνεται πως βρήκε «ευήκοα ώτα», όμως η Ιταλία είναι πλήρως αντίθετη στο να δεχθεί μετανάστες ή να περιοριστεί η απάντηση εκεί.
Το πρόβλημα παράλληλα είναι πως στο εσωτερικό πλαίσιο διαχείρισης του μεταναστευτικού, δηλαδή την κοινή πολιτική ασύλου και ιδιαίτερα τη Συνθήκη του Δουβλίνου, δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια απόφαση, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει καμία συμφωνία και το ζήτημα μεταφέρεται αργότερα μέσα στο 2018.